Mekân, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 2011’bile hayata geçirilen “yapı denetleme sistemi” kapsamında bugüne büyüklüğünde 898 bin bina, 6,6 milyon bağımsız milletvekili kısım denetlendi.

AA muhabirinin Yapı İşleri Umumi Müdürlüğünden aldığı bilgiye bakarak, 1999 Marmara Depremi sonrasında 2001’da yürürlüğe giren 4708 mahdut Çatı Denetimi Hakkında Yasa, ilkin İstanbul, Kocaeli, İzmir, Sakarya kadar deprem açısından nazik önem bildirme fail iller görünmek üzere, 19 ilde uygulanmaya başlandı.

Uçucu illerde bina teftiş sistemine bakarak inşa edilen yapılardaki incelemelerde, hamal sistem yönünden statik-betonarme projeleriyle ahenk üstüne yüzde 90’ın üstünde başarı sağlanması konusunda, 2011’de 81 ilde çatı teftiş sistemine geçildi.

Van’bile ilk teşrin 2011’de yaşanan yer sarsıntısı ve sonrasında meydana mevrut gayrı depremlerde, peşi sıra 2020’deki Elazığ- Sivrice, İzmir- Seferihisar depremlerinde 4708 az mevzuat kapsamında denetlenen yapılarda seçkin duygusal kaybının ve yıkımın yaşanmamış olması dahi kanunun sahadaki karşılığını ortaya koydu.

501 bin binanın denetimi sürüyor

Çatı denetleme sistemiyle bugüne büyüklüğünde 898 bin yapı, 6,6 milyon bağımsız milletvekili göz denetlendi, 501 bin binanın denetimi devam ediyor.

Vekâlet denetim faaliyetlerini 81 ilde, 2 bin 474 yapı denetleme kuruluşu ve 384 laboratuvar ile yürütüyor.

Çatı teftiş kuruluşlarının denetleme faaliyetleri, 14 bin 950 murakıp mimar ve mühendis ile mecmu 20 bin 125 yardımcı taharri elemanıyla, laboratuvar kuruluşlarının denetim faaliyetleri ise 424 laboratuvar denetçisi mühendis, 1469 tecrübe, 280 numune ahiz elemanıyla yapılıyor.

76 bin 209 yapı yeri denetlendi

İnşaatların denetimini üstlenen bina denetim ve laboratuvar kuruluşlarının faaliyetlerinin denetimi ise Yer, Şehircilik ve İklim Değişikliği il müdürlükleri üzerinden değme yıl tınlamalı yapılıyor. Bu kapsamda, bugüne kadar 76 bin 209 yapı yeri, 30 bin 745 devir, 1917 laboratuvar denetimi gerçekleştirildi.

Türkiye’bile son yıllarda yaşanan depremlerden elde edilen tecrübeler ışığında bugünün teknolojik gelişmelerine harmoni sağlanması, uygulamada yaşanan sıkıntıların ortadan kaldırılarak henüz deli dolu ve artağan ayrımsız yapı denetiminin sağlanması üzere bina teftiş sisteminde makro düzenlemelere gidildi.

Bu kapsamda yapılan düzenlemelerden biri dahi 25 Boşluk 2018’den itibaren uygulamaya alınan Elektronik Beton İzleme Sistemi (EBİS) oldu. Bu sistemle, inşaatlardan alınan beton numunelerinin RFİD (yonga) sistemi ile izlenmesi ve deney sonuçlarının laboratuvar ortamından seçkin engelleme olmadan Bakanlık sistemine devir içi aktarılması sağlanıyor.

Yüzde 99 sükse sağlanan EBİS uygulamasının devreye alınmasından itibaren bugüne büyüklüğünde büyüklük genelinde 287 bin 067 yapıdan, 22 milyon 669 bin 190 çipli beton numunesi alındı.