Nazik Millet Meclisi, Sakarya Meydan Muharebesi’nın kazanılmasından sonraları Serdar Mustafa Kemal Rabıtalı’ya, 19 Ilkgüz 1921’bile kanunla “Müşir” (Müşir) rütbesi ile “Gazi” unvanı verdi.

Mustafa Kemal’e, Milli Mücadele’nin başında, Erzurum’birlikte bulunduğu sırada, kendisini İstanbul’a çağıran Saray ile 8-9 Orak Ayı 1919 gecesi yaptığı tel görüşmesinde, resmi memuriyetine son verildiği bildirildi.

Mustafa Kemal Paşa bile Harp Okulu Nezareti’ne ve Padişah’a, “resmi vazifesiyle bu arada askeriye mesleğinden çekilme ettiğini” bildiren tel gönderdi. Tek aşama sahibi sıfır Mustafa Kemal, “milletinin sinesinde” mücadelesini sürdürdü.

Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde Mustafa Kemal’e Kavim Meclisi, 5 Ağustos 1921’da “Başkomutanlık” unvanı verdi. Savaşın 13 Eylül’dahi kazanılmasının peşi sıra, Mağrip Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Vakarlı ile Genelkurmay Başkanı Fevzi (Yararlanmak) Paşa, cepheden, “Edirne Mebu su İsmet ve Kozan Mebusu Fevzi” imzalarıyla Meclis’e 15-16 Eylül 1921’bile gönderdikleri tarihi önergeyle Mustafa Eksiksizlik’e “Mareşallik” rütbesi ile “Gazi” unvanı “tevcihini” önerdi.

Meclis’in kanunla bu önergeyi kabul etmesiyle Mustafa Eksiksizlik Ciddi’ya “Müşir” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Belli başlı öteki olaylar

19 Ilkgüz

1575- Hükümdar III. Murat’ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi’nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi açıldı. Rasathane, devrin Şeyhülislamı vasıtasıyla 1580’bile yıktırıldı.

1893- Eskimemiş Zelanda kolonisi, kadınlara rey hakkı tanıyan önceki ulus oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866’de kadın hareketini başlatan Kate Sheppard idi.

1921- TBMM, Mustafa Eksiksizlik Ağır’ya, “Müşir” rütbesiyle “Gazi” unvanı verdi.

1951- Kuzey Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan’a NATO’ya iltihak çağrısı yaptı.

1955- Arjantin Cumhur Reisi Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay’a sürüldü.

1961- Bozuk başbakanlardan Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay hayatını kaybetti.

1970- Türk Çekicilik Yollarının Antalya adlı uçağı Isparta sevap düştü, 154 hayat hayatını kaybetti.

1985- Meksika’nın başkenti Meksiko’dahi meydana mevrut 8,1 büyüklüğündeki depremde 35 binden aşkın can öldü.

1987- 10. Akdeniz Oyunlarında Azade Güreş Milli Takımı, 6 altın, 1 gümüş madalya ile takım halinde şampiyon oldu.

2010- 95 sene aradan sonraları ilk defa benzeri günlüğüne ibadete açılan Akdamar Kilisesi’nde ayin yapıldı.

2012 – Numan Kurtulmuş’un genel başkanlığını yaptığı Halkın Sesi Partisi (HAS Fırka) alışılmamış kongrede feshedildi.

2017- Mürekkep Uluslar Mülteciler Faziletkâr Komiserliği, Yemen’dahi cenk dolayısıyla evlerini terk eden kişilerin sayısının 2 milyona yaklaştığını duyurdu.

2021- Pakistan Uluslararası Havayolları (PIA), 22 sene aranın arkası sıra Pakistan’dan Suriye’nin başkenti Şam’a ilk sâri seferini gerçekleştirdi.

20 Eylül

622- Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebubekir, Medine’ye ulaştı.

1519- Portekizli kaşif Magellan, 270 sevimli ve 5 gemiyle İspanya’dan yola çıktı.

1937- Dolmabahçe Sarayı Veliaht dairesinde, Atatürk’ün dahi isteğiyle Türkiye’nin geçmiş fotoğraf ve heykel müzesi açıldı.

1946- Matbuat Kanunu TBMM’da akseptans edildi.

1985- Halk Müziği yorumcusu, opera sanatçısı, maestro ve ozan Psikoloji Akarsu, 73 yaşında vefat etti.

1988- Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat Oyunları’nda halter dalında 6 acun rekoru kırdı.

1992- Müstakil Ruzname gazetesi yazarı Musa Anter, Diyarbakır’bile öldürüldü.

1992- Gazeteci edip İlhami Soysal 64 yaşında öldü.

1994- Bakü’bile yer yağı anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikan Amaco, Penzol, Zalim Lukoil ve TPAO, benzeri şirketler birliği oluşturdu.

2011- Yargıda ünlü ve görüntülü tabir dönemi başladı. Murafaa zımnında sevk ve nakillerin yer aza indirilmesini amaçlayan Ceza Muhakemesinde Curcunalı ve Fon Enformatik Sisteminin Kullanılması Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girdi.

2011- Türk futbolunda, kulüplere sunulan “seyircisiz maç cezası” dönemi, Fenerbahçe- Manisaspor karşılaşmasıyla sona erdi. Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı, kadınlara ve çocuklara açıldı.

2013- Inanma Umumi Müdürlüğünün Dikmen’deki polis evine roketli hareketli düzenlendi.

2016- Kanadalı ve Çinli selen adamları, fiber gözlükçü ağda benzeri yerden diğerine bilgiyi, fiziki seçkin husus konusunda yüklemeden aktarmayı başardı.

2018- Seyir ve sinema sanatçısı Ferdi Merter Fosforoğlu, 79 yaşında son etti.

2020- Rasim Öztekin, Harp Okulu Cemil Topuzlu Yalınlık Çekicilik Sahnesi’nde gerçekleştirilen törende, fars geleneğinin nişanesi adına akseptans edilen Yağır Hasan Efendi’nin kavuğunu, Ululuk Çoruh’a devretti.

21 Eylül

1903- İlk kovboy filmi Kit Carson’un prömiyeri KUL’birlikte yapıldı.

1932- Esirgeme-i Etfal Cemiyetince düzenlenen “Alaturka Güreş” karşılaşmaları Taksim Stadyumu’nda yapıldı.

1938- İlk televizyon veri programı BBC’birlikte yayımlandı.

1943- Karikatürist Sedat Nuri İleri 55 yaşında öldü.

1943- İnönü Ansiklopedisi’nin önce fasikülü yayımlandı.

1947- Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü.

1973- Musahabe tarihçisi Tahsin Arı öldü.

1975- Ressam ve saz şairi Bedri Rahmi Eyüboğlu, 62 yaşında mevt etti.

1980- Orgeneral Haydar Bağımsız, Ihtişam Başkanı Genel Sekreteri oldu. Tıpkısı periyot Başvekil Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı.

1989- Beyaz Perde yönetmeni ve kameraman Ertem Eğilmez, 60 yaşında mevt etti.

2000- Gazeteci edip Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği tamlanan Rüştü Aytufan, Sapanca’birlikte yakalandı.

2011- Türk müziğine 80’in üstünde yayın kazandıran Ahmet Niyazi Şengül, Safranbolu’da 85 yaşında hayatını kaybetti.

2015- Nijerya’nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinin başkenti Maiduguri’de benzeri camiye planlı intihar saldırısında 54 birey hayatını kaybetti.

2016- Mısır’ın kuzeyinde Kefr Âdem-Şeyh’ten Akdeniz’e açılan muhacir teknesinin batması sonucu 204 gönül hayatını kaybetti. Yola çıkarken kaç kişiyi taşıdığı tanınmayan teknede bulunan 164 birey kurtarıldı.

2017- KUL, desteklediği ÖSO’ya Deyrizor operasyonunda yıldırı örgütü PKK/PYD ile akım etme teklifi yaptı. ÖSO grupları ise operasyonda yıldırı örgütüyle bire bir safta yer almayı reddetti.

2017- Meksika’nın başkenti Meksiko’birlikte meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki depremde 366 güç öldü, yıkılan binaların enkazından 52 güç kurtarıldı.

2018- Suudi Arabistan’ın resmi monitör kanalında ilk kez aynı kadın spiker esas bilim bültenini sundu.

2020- Koronavirüs salgını dolayısıyla Türkiye’dahi mart ayından bu yana mecbur olan okullar, anaokulu ve beş 1’inci sınıflarda karşı karşıya yetişek için kapılarını açtı.

2021- Japonya’de 107 yaşlarındaki Umeno Sumiyama ve Koume Kodama “hayat dolu en yaşlı ikiz” yerine Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.

22 Eylül

1520- Dokuzuncu Osmanlı Padişahı Zor Şehriyâr Sevap öldü.

1792- Fransa’bile cumhuriyet altını ilan edildi.

1903- İtalo Marconi, kornet (cornet) dondurma külahının patentini aldı.

1908- Bulgaristan, Osmanlı’dan bağımsızlığını car etti.

1919- Türkiye İşçi ve Maraba Sosyalist Fırkası kuruldu.

1932- Gazeteci, yazar, kompozitör Ahmet Rasim, 68 yaşında öldü.

1943- Ankara Bilgi Fakültesi kuruldu.

1959- Avrupa ile ÇAKER arasındaki geçmiş telefon kablo hattı yöntemince açıldı.

1964- Içtimai Demokrat Fırka kuruldu.

1964- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Yassıada hükümlüleri Eş Koraltan, Rüştü Erdelhun, Selim Yatağan ve Nedim Ökmen’i esenlik sorunları dolayısıyla affetti.

1980- İran- Irak savaşı başladı.

1985- Fransız hükümeti, 10 Orak Ayı 1985’te batan Greenpeace’e ilgili “Rainbow Warrior” gemisini, Fransız adsız servisi ajanlarının batırdığını kabul etti.

1993- New York Metropolitan Müzesi, “Karun Hazinesi”ni Türkiye’ye kafasız göndermeye değişmeyen verdi.

2000- Kabine, Kopenhag Kriterleri ile paralel kayırıcı hakları raporunu kabul etti.

2001- Bestekâr ve çalgı yorumcusu Fikret Kızılok, duygu hastalığı nedeniyle tedavi gördüğü İstanbul Üniversitesi Tababet Fakültesi Hastanesinde 54 yaşında hayatını kaybetti.

2005- Beyaz Perde sanatçısı Tanju Korel, 61 yaşında İstanbul’da son etti.

2007- Beyaz Perde oyuncusu Ulu Eksiksizlik Asıliskender, otama gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

2008- Temaşa sanatçısı Haydi Çaman, İstanbul’üstelik kaldığı hususi bakımevinde 65 yaşında memat etti.

2011- Tuğamiral Mehabetli Sadi Ünsal, Tümamiral Fikret Gündüz, albaylar Sencer Sel ve Mehmet Koray Eryaşar ile Binbaşı Toplama Çağlar, “Varyos Planı” soruşturması kapsamında tutuklandı.

2011- KKTC Kabine, Türkiye Petrolleri Çok Ortaklı Ortaklığı’na KKTC deniz izin alanlarında yer yağı ve doğal gaz taharri ruhsatı verdi.

2012 – Feshedilen BAŞMAKLIK Parti’nin Genel Başkanı Numan Vareste, Koy Kurultay Merkezi’nde planlı İstanbul İl Başkanlığı Müzakere Meclisi ve Katılma Toplantısı’nda SELIM Parti’ye katıldı.

2013- Endonezya’nın Güney Sumatra Adası’nın başkenti Palembang’bile düzenlenen 3. İslami Dayanışma Oyunları’nda Türkiye, oyunları 23’ü kızıl gelmek üzere toplam 103 madalyayla 5’inci sırada bitirdi.

2015- Alman araba üreticisi Volkswagen, dünya genelinde 11 milyon dizel motorlu aracın tart testi manipülasyonundan etkilendiğini ve zararı eğlemek için tahminî 6,5 bilyon avroluk bütçe ayırdıklarını bildirdi.

2017- Kocaeli/Kefken açıklarında içerisinde göçmenlerin bulunduğu ayrımsız balıkçı teknesinin batması sonucu 22 güç hayatını kaybetti.

2017- Milli atlet Aslı Çakır, doping dolayısıyla Türkiye Atletizm Federasyonu Sıkı Kurulu eliyle hayat boyu pistlerden men edildi.

2021 – 2019 “Cumhurbaşkanlığı Hars ve Konferans Iri Ödülleri”nin sahiplerinden mimar Prof. Dr. Doğan Kuban, Beykoz’daki evinde 95 yaşında hayatını kaybetti.

23 Ilkgüz

1856- İzmir- Aydın hattı demir hat imtiyazı, tıpkısı İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demiryolu hattının imtiyazı 15 Ilk Teşrin 1950’bile dolacaktı. Ancak hükümet bu hattı 30 Mayıs 1935’te satın aldı.

1939- Psikanalizin babası muazzez Sigmund Freud, Londra’üstelik öldü.

1942- Naziler, Auschwitz’te gazla katil katliamlarına başladı.

1947- Bulgaristan Partisi lideri Nikola Petkov asıldı.

1954- Maşrık Almanya polisi, 400 kişiyi KUL ajanı almak iddiasıyla tutukladı.

1996- Temel Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu’nun, evli erkeğin zinasına dokunulmazlık tanıyan maddesini bozma etti.

2012- Milli motosikletçi Kenan Sofuoğlu, Dünya Supersport Şampiyonası’nın 12. bacak yarışı Portekiz koşusunu ikinci tam tamamlayarak sezonun bitmesine ayrımsız yarış kaldığında şampiyonluğunu zar etti.

2016- Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) liderleri, Kolombiya hükümeti ile vardıkları sulh anlaşmasını düşünce birliğiyle kabul etti.

2017- Irak ve Suriye’ye sınır ötesi faaliyetler izni üzerine hükümete verilen yetkinin benzeri sene elan uzatılmasına ilişkin Başbakanlık tezkeresi TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

2018- Slovakya’dahi gerçekleştirilen Acun Gençler Güreş Şampiyonası’nda Milli sporcu Arif Özen, serbest stil 86 kiloda zer madalya kazandı.

2020- Manisa’daki Sidas Antika Kenti’nden yıllar evvel çalınarak İtalya’ya götürülen Lidyalılara ilgili bin 800 yıllık antik taş nezir yazıtı, Hars ve Turizm Bakanlığının çabalarıyla 23 yıl sonraları İtalya’nın başkenti Roma’dan THY’ye ilgilendiren uçakla yeniden Türkiye’ye getirildi.

2021- Somali Ulusal Tiyatrosu’nda 30 yıl aradan sonraları baştan film gösterimi yapıldı. Payitaht Mogadişu’daki tiyatro, çöz savaşın başladığı 1991 yılından bu yana ilk kez seyircilerini ağırladı.

24 Eylül

1566- On birinci Osmanlı Padişahı II. Sadık kara tahta çıktı.

1882- İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu.

1947- Hindistan’birlikte Mütedeyyin mültecileri haiz katar, Pencap sınırında durduruldu. Sihler, 1200 mülteciyi kurşuna dizdi.

1960- Faziletkâr Türe Divanı kuruldu.

1973- Şilili şair Pablo Neruda, Santiago’da öldü.

1996- Türk laf müziği sanatçısı “Konferans Güneşi” Zeki Müren, 24 Eylül 1996’birlikte TRT İzmir Stüdyosu’nda katıldığı izlence sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu, 65 yaşında yaşamını yitirdi.

1999- 12 Mart 1971 Muhtırası’nda imzası mevcut bozuk Gelgel Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Keleş öldü.

2013- Pakistan’ın güney ve güneybatısında meydana mevrut 7,8 büyüklüğündeki depremde 355 can öldü, 619 kişi yaralandı.

2015 – Kurban Bayramı’nın ilk günü Mina’birlikte şeytan taşlama sırasında yaşanan izdihamda, resmi rakamlara göre 769 birey hayatını kaybetti, 934 güç dahi yaralandı ancak İran, izdihamda ölenlerin sayısının 4 binden çok olduğunu istikbal sürdü.

2017- Almanya’üstelik umumi seçimin galibi yüzdelik 33 ile Hristiyan Ilişki partileri olurken, begayet sağcı popülist AFD ilk defa Federal Meclise girdi.

2021- Münevver’ın Didim ilçesindeki antik site Miletos’ta planlı hafriyat çalışmalarında, 2 bin 400 yıl öncesine ilgilendiren, dönemin içtimai yapısına bakarak itidalli statüdeki insanların kullandığı melhuz iki konuta ulaşıldı.

2021- Dünyaca adlı Brezilyalı roman ve söz yazarı Paulo Coelho, Türkçe’ye “Okçu’nun Yolu” (The Archer) adıyla çevrilen son kitabını olimpiyat şampiyonu milli sporcu Mete Gazoz’a adadı.

25 Eylül

1396- Saika Bayezid, Niğbolu Zaferi’ni elde etti.

1561- Şehzade Bayezid idam cezası edildi.

1911- İtalya, Osmanlı Devleti’ne savaş zar etti.

1925- İstanbul’da, bıçkın teşkilatı adına gündeş motorlu itfaiye aracı teşkilatı kuruldu.

1956- İstanbul’bile geniş çaplı istimlak çalışmaları başlatıldı.

1960- Yassıada’da mevkuf kâin 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, kemeriyle intihar girişiminde bulundu. Bayar, dideban teğmen tarafından kurtarıldı.

1974- Marifet adamları, spreylerin ozon tabakasını bozma ettiği üzerine uyarıda bulundu.

1979- Arjantin Ihtişam Başkanı Juan Peron’un eşi Eva Peron’un hayat öyküsünü anlatan “Evita” müzikalinin prömiyeri, Broadway Tiyatrosu’nda yapıldı.

1982- Türkiye’nin önceki karı büyükelçisi Çımbar Dinçmen, Amsterdam’dahi görevine başladı.

2001- Tekel’in Küba ile kuma kurduğu TEKA Sigar Fabrikası İstanbul’üstelik açıldı.

2005- “En Canlı Halk Oyunları Gösterisi” dalında Guinnes Rekorlar Kitabı’nda rekora namzet olan Burdur’bile 20 bin 328 dirilik yöresel “Teke Zortlatması” oyununu aynı anda oynadı.

2011- Perge Antik Kenti’nden kaçırılan “Apışık Herakles” heykeli, 31 yıl sonradan ÇAKER’den, Başvekillik uçağı ile Türkiye’ye getirildi ve Antalya Müzesi yetkililerine teslim edildi.

2011- İspanya’nın doğusundaki Katalonya köy muhtarı yönetimi, 1 Familya 2012 tarihinden itibaren parçalanmamış Katalonya bölgesinde boğa güreşlerini yasakladı.

2012- Türk halk müziği bestecisi, güfteci ve yorumcu Neşet Ertaş, İzmir’bile tedavi gördüğü hastanede 74 yaşında hayatını kaybetti.

2013- Bingöl M Tipi Ceza İnfaz Kurumunda aralarında yıldırı örgütü mensuplarının de bulunduğu 18 tutuklu ve hükümlü tünel kazarak kurtulma etti.

2017- Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Irak Federal Mahkemesince anayasaya mugayir mevcut, BM, BENDE ve Türkiye gelmek üzere bir nice ülkenin cebin çıktığı “bağımsızlık referandumu”nu gerçekleştirdi.

2021- Katolik Kilisesinin Kanada’daki en son kuruluşu olan Piskoposlar Konferansı, benzeri asırdan aşkın süreyle federal hükümet adına yönettiği leyli kilise okullarında meydana gelen suistimaller zımnında ilk kez defo diledi.