Bakan Dönmez, TBMM Genel Kurulu’nda ‘eroin ocağındaki patlama’evet ait açıklamalarda bulundu

Enerji ve Bittabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez:

“Olayın bütün boyutları ile açıklığa kavuşması amacıyla muktezi her tür desteği ait teftiş birimlerine vereceğiz”

“Sayıştay raporu iddialarına ilgilendiren ölçümler ve kontroller tekmil yapılmakta ve mevzuatta belirtildiği seviyede tutulmaktadır”

“50 kalemde lüzum bireysel gerekse sahaya yönelik iyileştirmeler yapıldı”

“İş sağlığı ve güvenliği denetçileri marifetiyle değme tespitte bulunulmamıştır”

“Hiçbir endişeniz olmasın, yer ufak benzeri ihmal varsa gereği yapılacak”

“Yönetmeliğine bakarak, ortamda yüzde 1 oranında bataklık gazı bulunması yerinde patlatma yapılmaz”

“Ehlivukuf ve denetçiler olayı aydınlığa kavuşturacak”

ANKARA – Erke ve Bittabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, TTK Amasra müessesesinin bu yıl yapılan dördüncü denetiminin 21-27 Ağustos tarihleri ortada yer altı uzmanları yoluyla yerinde denetimi gerçekleştirildiğini belirterek, bu denetimlerde teknik ve idari düzenlemelere hilaf bire bir başlık tayin edilmediğini söyledi.

Enerji ve Bittabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye Büyük Kavim Meclisi’nde milletvekillerini Türkiye Maden Kömürü Amasra Maden Kömürü İşletme müessesesinde 14 Ekim’bile meydana gelen grizu patlamasına ilişik bilgilendirdi. Nazır Dönmez, divan kürsüsünde yaptığı konuşmasında, ilişkin prosedürleri ve düzenlemeleri paylaşarak, ortaya atılan 2017 ve 2019 yılları Sayıştay raporlarında düz düz solunabilir ve patlayabilir toz ile mücadele başlığı altındaki hususların dikkate alınmadığı iddiasını, Soma ve Ermenek kazalarından sonradan mevzuattaki düzenlemelere istinaden TTK’üstelik iyileşmeler yapılmadığına dayalı iddiaları, Sayıştay raporunda kayran alan “Gelgel degaj yönergesi yükümlerinin titizlikle uygulanması gerekmektedir” ifadesini, delme ve patlamaya dair ortaya atılmış iddialara ve beyaz zehir ocağının patlayacağı iddialarını ele aldı.

Denetimlerde ihtilaf yok

Nazır Dönmez, TTK Amasra müessesesinin bu sene yapılan dördüncü denetiminin 21-27 Ağustos tarihleri beyninde meydan altı uzmanları vasıtasıyla durumunda denetimi gerçekleştirildiğini belirterek, bu denetimlerde ustalık ve idari düzenlemelere çapraz bire bir kapı tespit edilmediğini söyledi.

“Olayın bilcümle boyutları ile açıklığa kavuşması amacıyla gerekli rastgele kalem desteği ilgilendiren teftiş birimlerine vereceğiz”

Kazanın ardından başlatılan adli ve yönetimsel soruşturmalar konusunda konuşan Vekil Dönmez, “Kazanın meydana geldiği ilk andan itibaren Bartın Cumhuriyet Altını Başsavcılığı aracılığıyla 6 müddeiumumi vazifelendirilmek vasıtasıyla adli anket başlatılmıştır. Bakanlığımız ile Himmet ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı eliyle ayrıca yönetimsel-teknik sormaca ve denetimler başlatıldı. Olayın tam boyutları ile açıklığa kavuşması için muktezi değme soy desteği ait denetleme birimlerine vereceğiz” dedi.

“Sayıştay raporu iddialarına ilişkin ölçümler ve kontroller tamlık yapılmakta ve mevzuatta belirtildiği seviyede tutulmaktadır”

Kazanın yaşandığı geçmiş dakikalarda Sayıştay raporlarının gündeme getirildiğini söyleyen Dönmez, “Konu ile ilişkin isteyerek evet bile yanlışlıkla ortaya atılan iddialara meydanlık deklare etmek istiyorum. 2017 ve 2019 yılları Sayıştay raporlarında düz düzlük solunabilir ve patlayabilir toz ile mücadele başlığı altındaki hususların dikkate alınmadığı iddiası ortaya atılmıştır. Bu iddiaya ilgili ölçümler ve kontroller tekmil yapılmakta ve mevzuatta belirtildiği seviyede tutulmaktadır” dedi.

“50 kalemde icap bireysel gerekse sahaya yönelik iyileştirmeler yapıldı”

Soma ve Ermenek kazalarından sonraları mevzuattaki düzenlemelere istinaden TTK’bile iyileşmeler yapılmadığına dair iddialara ait konuşan Dönmez, şunları kaydetti:

“Tekmil müesseselerde mevcut toplanmış 200 kilometrelik düzlük altı açıklıklarında maltalık hattı kasılma edildi. Saha şeş ferdi kurtarma aracı peçe değişim istasyonları kuruldu. Parçalanmamış hareket süreçleri amacıyla risk değerlendirme yükümlülüğü getirilmiş, bu bap çalım aracılığıyla inceden inceye izleme edilmiştir. Saha altında metan, müvellidülhumuza, karbonmonoksit, müvellidülma sülfür, kıvılcım ve hava hızını ölçen sensörlerin bulunması zorunluluğu bile getirilmiştir. Antrparantez mutlak etkin herhangi bir ekipte arz bir iki aynı nüsha gezici gaz ölçüm cihazı bile bulunmaktadır. Antrparantez, taşıyıcı tanıtma ve acil ihtar sistemi, tahlisiye cihazı, el tipi yalım ve tazyik ölçer, çoklu doğal gaz çözümleme seti, merkezi doğal gaz izleme sistemi, ana nefeslik aspiratör sistemi, zatî müvellidülhumuza maskeleri, basınç solunum istasyonları, spontane coşkunluk itfa sistemleri burada elan sayamayacağım 50 kalemde lazım bireysel gerekse sahaya müteveccih iyileştirmeler yapıldı. Meydan altındaki hep emek alanlarının çekicilik giriş-çıkışını nezaret etmek amacıyla altılı sensörler organizasyon edilmiştir. Bu sensörler, rastgele müessesemizde bulunan merkezi gaz izlem birimlerinden izleme edilmektedir. Verilerden herhangi birisinde anlaşmazlık olması yerinde da yekdiğeri ile doğrulama ediliyorlar.”

Sayıştay raporunda kayran düz “Çekicilik degajman yönergesi yükümlerinin titizce uygulanması gerekmektedir” ifadesini ele kayran Dönmez, “Sayıştay’ın bulguları ortada düzlük düzlük alım degaj yönergesine bile tıpkı şekilde riayet edilmektedir. 2022 yılı içerisinde Mesai ve Toplumsal Düzenlilik Bakanlığı gelişim denetçilerinde gurur hareket yerlerinde kül 26 denetim yapılmış olup bunun 4 tanesi Amasra Taş Kömürü İşletme Müessesesi kayran şeş hareket yerlerinde gerçekleştirilmiştir. Bakanlığımıza tutkun Beyaz Zehir ve Yer Yağı İşleri Genel Müdürlüğü görevlilerince gurur aksiyon yerlerinde 45 teftiş yapılmış olup bunun 7’si aynı yerde gerçekleştirilmiştir” dedi.

“İş sağlığı ve güvenliği denetçileri marifetiyle rastgele tespitte bulunulmamıştır”

Dönmez, şöyle devam etti:

“Sayıştay raporlarında bahsedilen hususlarla ilişik namına haddizatında denetime yetkili olan MAPEG denetçileri ile Iş ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hareket sağlığı ve güvenliği denetçileri marifetiyle herhangi bir tespitte bulunulmamıştır. Kazanın olduğu dönem Sayıştay raporlarındaki ifadeler çarpıtılarak, kömürün içerisinde düzlük düzlük metan gazı miktarı çalışılan ortamdaki havada faziletkâr metan gazı belirleme edildi şeklinde da önceleme edildi. söz konusu anlatım, o devir bile açıklandığı üzere ağız ağıza yanlıştır. Kömürün içindeki metan miktarı ile ocaktaki havalandırma içerisindeki bataklık gazı oranı birbirinden değişik konulardır. Grizu patlamaları, kömürdeki metan mitkarı değil, ortamdaki çekicilik içerisindeki metan yüzdesi ile ilgilidir. Adı sabık raporlar, TBMM KİT Komisyonu’nda bile görüşülmüş ve ibra edilmiştir.”

Yelek ve patlamaya dayalı ortaya atılan iddiaları ele düzlük Dönmez, dünya genelinde planlı madencilik faaliyetlerinin birçoğunda delme ve patlatma yönteminin kullanıldığını ve işin gereği namına minimal seviyede ve kontrollü kendisine Türkiye’de birlikte beceri düzenlemelere uyma edilerek uygulandığını savundu.

“Hiçbir endişeniz olmasın, arz ufak bire bir ihmal varsa gereği yapılacak”

Bakan Dönmez, maden ocağının patlayacağı iddialarına ilgili, şunları söyledi:

“Eroin ocağının patlayacağı iddialarına birlikte meydanlık deklare etmek istiyorum. Yer altı umum say alanları ve methal-huruç havalarında metan, müvellidülhumuza, karbondioksit, karbonmonoksit, hidrojen sülfür, yalım ve hava hızı ölçümleri ile 24 saat boyunca sonsuz izlenmekte, bilgiler üstelik kayıt altına alınmaktadır. Yani o işletmemizde tıpkı uçaklarda olduğu kabil yağız kutumuz var. O asıl büyüklüğünde gerçekleşen kamu ölçümler, kötü ve yukarıdaki görevlilerin arasındaki temas tür telsiz ve telefon konuşması anahtar altında. Bunların kâffesi de incelemeye ve denetime bağımlı olacak. Tek endişeniz olmasın, sunma ufak benzeri boşlama varsa gereği yapılacak.”

“Yönetmeliğine bakarak, ortamda yüzdelik 1 oranında metan bulunması yerinde patlatma yapılmaz”

Havadaki bataklık gazı gazı oranını yüzde 5 ile yüzdelik 15 arasındaki olmasının, yeryüzü ufak benzeri alev tıpkı ısı kaynağı ile temas etmesi halinde grizu patlamasının meydana geldiğini ifade fail Dönmez, “Yani üç şey benzeri arada olursa patlama oluyor. Mutat namına yanıcı özellik yani bataklık gazı, ötekisi albeni, ötekisi ise ağır konu yani ısı kaynağı. Ayrıca şu hususları de yorumlamak isterim ki gelişim sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine bakarak, ortamda yüzdelik 1 oranında bataklık gazı bulunması yerinde patlatma yapılmaz. Yüzdelik 1,5 metan varsa emniyet amaçlı cümbüş kesilir, yüzdelik 2 metan bulunması durumunda ise madenciler iş ortamından boşaltma edilir. Doğal Gaz izlem sensörleri ile da ortamdaki gaz belli başlı değerlerin üstüne çıktığında ünlü ve kültürlü alarm verilecek çalışanlar uyarılmaktadır. TTK Amasra müessesesine kurulan sensörlerle bataklık gazı oranı yüzde 1,5 değerine ulaştığında hem merkezi doğal gaz izlem sisteminde hem dahi düz altındaki sistemde zerrin ışık yanmakta ve sesli ihtar vermektedir. Akabinde merkezi gaz strateji birimi vasıtasıyla ait birimler telefonla bilgilendirilip herkes takibe alınmaktadır. Metan oranı yüzdelik 2 değerini bulduğunda yer altındaki sistemdeki ve vadi üstündeki merkezi gaz strateji ünitesinde al alarm devreye girer ve bir lahzada müstacel format prosedürü işletilmek sistemiyle çalışanlar tahliye edilerek saf havaya çıkarılmaktadır” diye niteleyerek konuştu.

“Eksper ve denetçiler olayı aydınlığa kavuşturacak”

Kazadan esbak akıbet kayıtların incelenmesi ile ortamdaki metan gazı oranının önce yüzde 1,5 seviyesine ulaştığını, bu kapsamda saat 18.05’te itimat gayeli cümbüş kesildiği bilgisini veren Dönmez, “Saat 18.09’üstelik ise serencam pusat havadaki bataklık gazı oranının yüzdelik 1,69 namına ölçüldüğünü göstermektedir. 18.09’dan sonradan kayıt alınamadı. Kül değerlendirmelerimiz bu patlamanın 18.10 sıralarında olduğu. Patlama anındaki bataklık gazı seviyeleri merkezi doğal gaz izleme sisteminde ölçülen bu. Merkezi gaz takip istasyonunda ölçüm bu. Hep birimler, bilirkişiler bu değerleri yegâne bir tane değerlendirecek. Eksper ve denetçiler olayı aydınlığa kavuşturacak” ifadelerini kullandı