Itidalli Anadolu’daki yağışsızlık ekinin çimlenmesini geciktirdi

Meteoroloji verilerine bakarak, Yozgat, Kırıkkale, Kırşehir ve Nevşehir’birlikte yaşanan kırıcı ve orta derecede kuraklık ekilen tahılın çimlenmesini geciktirdi.

Hava Bilgisi Umumi Müdürlüğünün 2022 Eylül-Son Teşrin dönemi yağışsızlık haritasına bakarak, Ölçülü Anadolu’da Yozgat, Kırıkkale ve Kırşehir “şiddetli yağışsız”, Nevşehir ise “itidalli şiddette yağışsız” iller ortada düzlük alıyor.

Yozgat Bozok Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Güngör Yılmayan, AA muhabirine, sonuç dönemde kentte kuraklığın etkisinin hissedildiğini söyledi.

İç Anadolu’dahi kar evet bile yağmur şeklindeki olması gereken yağışın geciktiğine dikkati çeken Yılmaz, “Orta Anadolu’birlikte şu anda, ekilen tahılların alışılagelen şartlarda çimlenmiş antrparantez kardeşlenmeye başlamış olmasını isteriz. Şu zaman bakımından yağışların beş altı evet dahi gecikmiş olmasından dolayı hoppadak çimlenmiş ve biricik yaprak döneminde olduğunu görüyoruz. Henüz ileri düzeyde benzeri kardeşlenme namevcut.” diye konuştu.

Yılmayan, toprakta yeterince rutubet bulunduğunu belirterek, “Bu nem bitkiyi ne büyüklüğünde tolere edebilir, ona bakmak geçişsiz. Şu zaman bakımından toprakta kısaca yüzdelik 70 civarında gönen var. Rutubet oranı düşer, yağışlar olanaksız, kar olanaksız, topraktaki rutubet domuzuna azalırsa o ant bastırık yaşanabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Divanlı Mahallesi çiftçilerinden İlhami Karameşe, mevsimin kurak geçtiğini, fazla yağış olmadığını dile getirdi.

Normal şartlarda şimdilerde sakim metre kar olması gerektiğini anlatan Karameşe, “Allah’tan ümit kesilmez, inşallah baran ve kar yağar, fazlalaşan yıl evet. 500 dönüm rüşvet ve buğday ektim.” ifadelerini kullandı.

Çiftçi Mehmet Canbolat üstelik susuzluk zımnında endişeli olduklarını, bu dönemi toprak sürerek değerlendirdiklerini belirtti.

Kırıkkale’ye ayrıntılı yıllar ortalamasının çokça altında yağmur düştü

Kırıkkale Üniversitesi Iz Yüksekokulu Uzvi Ekincilik Programı Dr. Öğretim Üyesi Katmerli Erol, Meteorolojinin verilerine bakıldığında Kırıkkale ve Kırşehir’in olduğu bölgede yüzde 60’ın üstünde susuzluk yaşandığına belen etti.

Kuraklığın üreticiler amacıyla haddinden fazla nazik maslahat oluşturduğuna değinen Erol, şunları kaydetti:

“Alelhusus teşrinievvel ayında yağışların azlığı, bitkilerin topraktan çıkmamasına amil oldu. Yalnız çıkışların olmaması değil, gübrelerin da etkinliğinin düşmesine nöbet açtı. Türkiye genelinde 1 Ilk Teşrin-30 Teşrinisani tarihleri beyninde Kırıkkale bildirme fazla kuraklık hareketli il. Kestirmece 22 milim yağış düşmüş. Tafsilatlı yıllar ortalaması 45 milimetrenin üzerindeydi. Bölgemizde hububat yetiştirilen arazilerin kışa çimlenmeden girmesi, tohumların toprakta canlılıklarını kaybetmelerine nedeniyle birlikte baharda henüz turfa tıpkısı sorti yapmasına etmen olacak kadar görünüyor. Şu andan itibaren bütün koşullar ongun gitse de verimlerde yüzde 15-20 civarında kayıp geleceğini görüyoruz.”

Dağ ilçesinde rençperlik fail Köksal Kaya, tahminî 3 kamer önce tohumun toprağa düştüğünü fakat bitkilerin çimlenme sürecinin geciktiğini dile getirerek, “Şu anda kuraklık gözüküyor amma inşallah devam etmez. Hazfetmek geçişsiz, üretmeyince bu herkese yansır. İnşallah 2023 yılı yağışlı beğenilir.” görüşlerini paylaştı.

“Tam yağış olmadığı üzere im yorgun kalıyor”

Kırşehir Ekincilik Odası Başkanı Sinan Purcu, iklim genelindeki yağışsızlık dolayısıyla çiftçilerin keder içre olduğunu söyledi.

Kendisinin bağ bozumu döneminde 750 dekar alana rüşvet ve buğday ektiğini fakat tam yağış olmadığı üzere ürünün apışık kaldığını vurgulayan Purcu, “Bağ Bozumu ekimleri yapıldı. Bu ekimler yapıldıktan sonradan baran beklendi. Yeterli yağmur olmadı. Eskiden ve tam yağış olsaydı nebat kışa zinde şekilde girecekti. Kışın karını, soğuğunu alarak bahara daha etkili girecek, sapa kalkma henüz işlek olacaktı. Maatteessüf bu olmadı.” değerlendirmesini yaptı.

Kış ayında olunmasına rağmen kar yağışını göremediklerini nâkil Purcu, şöyle bitmeme etti:

“Güzlük ekimleri ektik. Baharat ekimleri var bir bile. Günâşık, nohut, yasmık, aspir üzere. Toprağı işlememiz için yağış gerekiyor. Yağış olmazsa ürünlerin gelişimi ve verimi düşecek. Arazilerimin benzeri kısmını da nohut, günebakan, akdarı için bahar ekimini bekletiyorum. Baharat amacıyla da endişeliyiz. Yağmur olmazsa maliyet artar. 2-3 defa sulayıp kurtaracağımız yerleri 7-8 yol sulamamız gerekecek.”

Nevşehir’de dahi susuzluk canlı oluyor

Nevşehir Ekincilik Odası Başkanı Kahraman Kayaç, toprağın ehliyetli yağışı almaması halinde diyar genelindeki yağışsızlık riskinin elan dahi artabileceğine dikkati çekti.

Arpa, çavdar, buğday kabilinden ürünlerin çimlenmesinde ağırbaşlılık yaşandığına değinen Kaya, “İnşallah bundan sonraki süreçte yağış peki yoksa ürünlerde ürün kaybı peki. Sunma, talebi karşılamayacağından tüketiciye bile menfi yansıma peki. 2023 yılında ülkemiz ve bilcümle çiftçiler yerine yağışlı bereketli aynı sene olmasını rica ediyoruz.” dedi.

Patates üreticisi Hacı It Canlı Süt birlikte yörede susuzluk boyutunun artmaya bitmeme ettiğini, son aylarda aralıklarla deli dolu olan yağışların matlup seviyede olmadığını belirtti.

Yağışsız güzeşte sürecin tarımda rekolteyi zıt yönde etkileyeceğini söyleyen Benzin, “Üretim sürecinden hasat sürecine kadar her antlaşma suya gerekseme duyulmaktadır ve suya sıkışan mahsulat hastalığa alın çelimsiz duruma düşer. April ve mayıs ayına büyüklüğünde kar yağışı ve ardından bahar yağmurları olursa istenilen arzu karşılanabilir.” diyerek konuştu.

Share: