Firez ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, hususi tiyatrolara 41 milyon 817 bin lirası bu sene doğmak için Kovid-19 salgınının esasen beri toplam 116 milyon 682 bin lira tutarında türlü mali destekler sağladıklarını bildirdi.

Ersoy, TBMM Çekim ve Bütçe Komisyonunda, bakanlığının 2023 yılı bütçesinin sunumunu yaptı.

Birlikte ele aldıkları turizm ve hars alanlarının birbirlerinin tamamlayıcısı olduğunu vurgulayan Ersoy, hars alanındaki çalışmaları de bu tatlılıkla devam ettirdiklerini söyledi.

Kültür politikalarını belirlerken, Küçük Asya coğrafyasında maltalık bulmuş eksiksiz medeniyetlerin misilsiz eserlerini faziletli rehavet bilinciyle açığa çıkarmaya, korumaya, yaşatmaya ve gelecek kuşaklara parçalanmamış tıpkısı biçimde aktarmaya evleviyet verdiklerini belirten Ersoy, bu hassasiyetin tezahürü namına UNESCO Acun Bırakıt Listesi’nde 2002’da 9 olan huzur sayısını 19’a çıkardıklarını, önümüzdeki sene bu sayının 21 olmasını hedeflediklerini kaydetti.

Ersoy, 2002’birlikte Acun Miras Arızi Listesi’nde 18 olan huzur sayısının da 84’e ulaştığına bel ederek, bu sene domestik, ecnebi, kurtarma ve sualtı kazısı, satıh araştırmaları üzere türlü alanlarda ulaşılan 680 kazı bilimsel hafriyat ve araştırı sayısıyla dünyada sunu çokça kazı bilimsel mesai yürüten ülkelerin başında gelindiğine dikkati çekti.

Arkeolojik kazılarla yılda averaj 5 bin 500 eserin müzelere kazandırıldığını, bu yılki kazılarda kestirmece 90 milyon liralık köken kullanıldığını, 2023’te ise kazı bilimsel hafriyat çalışmaları üzere kısaca 200 milyon teklik benzeri kaynağın planlandığını bildiren Ersoy, vekillik adına serencam 20 yılda kültürel mirasın korunması üzere müzecilik alanında başarılar elde ettiklerini, kıymetli eserleri, çağcıl müzecilik anlayışıyla sunan eskimemiş müzeler açtıklarını, kâin müzeleri yenilediklerini anlattı.

Ersoy, 2002’birlikte 96 olan müze müdürlüğü sayısının zaman itibarıyla 120’ye, bu müdürlüklere mecbur müze sayısının ise 183’den 211’e yükseldiğini, 2002’dahi 59 olan özel müze sayısının ise 355’e ulaştığını belirterek, modern müze binaları, yenilikçi sergi biçimleri ve terbiye çalışmalarıyla müzelerin, uluslararası standartlarda bakım veren hars kurumları haline dönüştüğünü ve dünya çapında stabil çokça ödüle layık görüldüğünü dile getirdi.

“Kaçakçılıkla sarrafiye emretmek istiyorsanız alıcıların iştahını kesmeniz gerekiyor”

Müzelerde 2022 sonu itibarıyla toplanmış 3 milyon 301 bin 789 esere familya sahipliği yapıldığını, tarihi eserlerin en üst seviyede korunması için yayın kimliklendirme projesi başlatıldığını, mahdut dışında mevcut Türkiye kökenli firez varlıklarının iadesi için türel ve diplomatik zeminde çok yönlü çalışmaların sürdürüldüğünü rapor fail Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu kapsamda, Bakanlığımız bünyesinde yazıhane müdürlüğü seviyesinde düzenlenen çalışmalarda daha fazla duygu ve çalışkan savaşım amacıyla Kaçakçılıkla Savaş Dairesi Başkanlığı kurulmuştur. Bu alanda 4 bin 727’si bakanlığımızın atak yaptığı 2018-2022 yıllarında başlamak üzere 2002-2022 yıllarında mecmu 9 bin 42 kültür varlığının ülkemize iadesi sağlanmıştır. Ülkemiz UNESCO ve başka arsıulusal kuruluşlar nezdindeki çokça cepheli platformlarda belirleyici aynı konumda saha alırken, 12 devlet ile firez varlığı kaçakçılığıyla uğraş alanında ikili konvansiyon imzalanmıştır. Bu ülkelerle düet protokollerinizi yaptığınız sürece sunu murat dengesi zincirini bozuyorsunuz. Alıcılar bundan sonra Anadolu asıllı, Türkiye kaynaklı malları almaktan vazgeçiyorlar. Kaçakçılıkla çıban gelmek istiyorsanız alıcıların iştahını kesmeniz gerekiyor. Bu uygulamayı ısrarla sürdürüyoruz, yayabildiğimiz kadar ülkeye yayacağız.”

Kültürel ve tarihi değerlere kıytırık ve şizoit erişimi icat etmek amacıyla Müzekart uygulamasını 60 liraya sabitlediklerini, bugüne kadar 15,6 milyon vatandaşın Müzekart ile buluştuğunu bildiren Ersoy, 2002’den bugüne kadar 2 bine andıran ekin varlığının proje, restorasyon, gösterme sıralama ve kasaba düzenleme çalışmalarını gerçekleştirdiklerini, bunlardan 435’inin 2018’den bugüne kadar tamamlananlar olduğunu, bu sene sonuna büyüklüğünde 39 eserin elan restorasyonunun tamamlanacağını kaydetti.

Kız Kulesi’nin restorasyonu 2023’ün geçmiş çeyreğinde tamamlanacak

Ersoy, 2002 öncesi 10 almanak dönemde 46 olan mangiz eseri ihya çalışmalarını 1714’ü 2018-2022’de tevessül etmek üzere bütün 5 bin 755’e çıkardıklarını, kredi eserlerini canlandırma etmenin beraberinde ilk-orta ve faziletkâr öğrenim kapsamındaki gerekseme sahibi 27 bin 500 öğrenciye değişik tutarlarda burs imkanı sağladıklarını anlattı.

İhtiyaç sahiplerine hızlı ve hamam aşındırmak ulaştırabilmek için 2 mobil aşevini birisi Eyüp İmaretinde, ötekisi da tabii kıran halinde facia bölgesinde bakım vermesi amacıyla realizasyon ettiklerini, ateş parçası araçların temas biri bir tane seferde 350 kişiye yunak kemirmek dağıtma kapasitesinde olduğunu belirten Ersoy, şöyle konuştu:

“2020’da ibadete açtığımız ve halkımızın güç ilgisine mazhar olan Ayasofya Camisi’nde Mimar Sinan ve Gaspare Fossati döneminde yapılan hizmet ve onarım çalışmalarından sonraları gerçekleştirilen sunu açık kapsamlı yenileme çalışması Bakanlığımızca inceden inceye bitmeme ettirilmektedir. Sultanahmet’teki Osmanlı döneminin tarihi tapu binasının restorasyonunu ve tayin tanzimini de modern müzecilik anlayışı ile gerçekleştirerek İstanbul ve Ayasofya’nın misilsiz tarihini ziyaretçilere sunmayı amaçlıyoruz.

İstanbul’un makro simgelerinden Kız Kulesi’ni, arsıulusal yenileme ilkeleri ve Selen Müesses eşliğinde restore ediyoruz. Planladığımız şekilde 2023’ün ilk çeyreği bakımından tamamlandığında İstanbul’un güzellikleri Kız Kulesi panoramasından gözlemlenebilecek.”

Alsancak Çarkıt Tekel Fabrikasını restore ederek, kültür ve nutuk merkezi namına Mart 2023’te hizmete açacaklarını, hafızalara keder hatıralarla kazınan Diyarbakır E Tipi Cezaevinin dahi müzeleri, seyretme salonu, atölyeleri, kütüphanesi ve zahir albeni etkinlik alanlarıyla müze ve kültür sarayı olarak işlevlendirileceğini hatırlatan Ersoy, şu bilgileri verdi:

“Zihin müzemizde, yaşanan acılar ve ülkemizin çığlık hatıralarını oluşturan darbeler tarihi ve adamlık onuruna cebin işlenen suçların tıpkı elan yaşanmaması için farkındalık oluşturmak üzere mekanlar oluşturulacak, Budun Betimi Müzemizde Diyarbakır kentinin ve kültürünün anlatımı yapılacaktır.

Açık hava arkeolojik sergi mekanında MÖ 9 bine uzanan tarihi ile Gre Filla Neolitik yerleşimi kalıntıları ziyaretçileriyle buluşacak, atölyelerimizde Diyarbakırlı çocuklarımız, gençlerimiz ve kadınlarımız için terbiye ve tekellüm faaliyetleri gerçekleştirilecektir. Temsil salonunda sergilenecek oyunlar, çokça amaçlı küşade albeni etkinlik alanında sinema ve bire bir etkinlikler ile katalog ve etüt salonlarında gençlerimiz, keskin hatıralarla değil yüksek ideallerle yetişecektir.”

Sabık sene taşınmaz firez varlıklarının proje, bakım-tamirat, sergileme tertip, restorasyonları ve eskimemiş müze yapımı üzere kısaca 735 milyon lira harcandığını bildiren Ersoy, bu yıl ise bu alanlarda 2 milyar 400 milyon teklik bütçeyle çalışmaların gerçekleştirildiğini dile getirdi.

Ersoy, mülkiyeti vatandaşlara ilgilendiren 236 tescilli taşınmaza de ekin varlıklarının korunması kapsamında bakanlık yoluyla 28 milyon teklik nakdi arkalama yapıldığını kaydetti.

“Düzlük başkanlığı uygulamalarımızın ne büyüklüğünde kudretli olduğuna ayrımsız tez”

Milletvekillerinden seçim bölgelerinde düz başkanlıkları kurulması yönünde talepler aldıklarına değinen Ersoy, “Biz düzlük başkanlıklarını dangadak aşkın bakanlığın görev alanının çakıştığı bölgelerde kuruyoruz, bunu belirttikten bilahare; bu taleplerin kayran başkanlığı uygulamalarımızın ne kadar başarılı olduğuna tıpkısı tez olduğunu düşünüyorum.” dedi.

Ersoy, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Kayran Başkanlığı marifetiyle Türk tarihinin destansı anlarından birine karı sahipliği eden bölgeyi tarihi, kültürel, manevi değerleri ve katıksız dokusunu koruyarak gelecek kuşaklara aktarma etmek ve tanıtmak için onlarca proje yürüttüklerini anlattı.

Çanakkale Savaşları sırasında batan ve plonjon camiasınca çok istek gören çekişme batıklarının, plonjon turizmine açılması ve Gelibolu Sualtı Parkı’nın oluşturulmasının lüzum Türkiye’üstelik lüzum dünyada iri değer bulduğuna dikkati calip Ersoy, 21 farklı plonjon noktasıyla uluslararası dalış camiasının gözünün Gelibolu Sualtı Parkı’na çevrildiğini söyledi.

Ersoy, 2023’te Çanakkale Zaferi’nin sene dönümü 18 Mart’ta Seddülbahir Kalesi’nin açılışının yapılacağını, Şehitler Abidesi Mekân Düzenlemesi, Mustafa Kemal Yolu Projesi çalışmalarının bile gelecek yıl gerçekleştireceğini rapor etti.

Kültür merkezi sayısının 2002’üstelik 42 iken 2022’de122’ye yükseldiğini, bu firez merkezlerinden 33’ünün domestik yönetimlere tahsis edildiğini tamlayan Ersoy, “Bakanlık görevine geldiğimiz 2018’den bugüne büyüklüğünde iri önem verdiğimiz ekin merkezleri projelerimiz kapsamında, içlerinde İstanbul Atatürk Ekin Merkezi’nin dahi düzlük aldığı, 10 skor ekin merkezimizi yurdumuzun mütenevvi bölgelerinde halkımızın hizmetine sunduk.” şeklinde vukuf verdi.

Türkiye Kültür Yolu Festivalleri’nde 33 milyon kişiye ulaşıldı

Türkiye Firez Yolu Festivalleri’nin, bu sene İstanbul ve Ankara’nın beraberinde Çanakkale, Diyarbakır ve Konya olmak amacıyla 5 ayrı şehirde düzenlendiğini hatırlatan Ersoy, şunları kaydetti:

“2022 yılında mecmu 7 festival gerçekleştirmiş bulunmaktayız. Konserlerden edebiyata, opera ve baleden tiyatroya, sergilerden yavru etkinliklerine kadar 4 binden fazla etkinlikle 20 binden çok sanatçı eliyle 33 milyon kişiye ulaşılmıştır. Festivaller boyunca TV, radyo, berrak gelgel, dijital ve içtimai medya mecralarında etkinliklerle festival tanıtımları yapılmıştır. Festivaller üzere web sayfaları hayata geçirilmiş, curcuna kapsamındaki illerde ve yer illerde 37 ülkeden mecmu 175 ecnebi basın ve orgazm önderlerine yönelik ağırlamalar gerçekleştirilmiştir.”

Curcuna şehirlerine ati sene nisanda İzmir’in birlikte ekleneceğini, Adana Portakal Çiçeği Karnavalı’nın de Türkiye Ekin Yolu Festivalleri kapsamına aldığını bildiren Ersoy, “Tıpkısı Türkiye markası olma amacında, bizim beklentilerimizi üstelik aşan tıpkı hızda ilerleyen festivalleri, Gaziantep, Trabzon ve Erzurum’u birlikte dahil ederek 2023 yılında 7 bölgemizdeki 10 ilimizde gerçekleştireceğiz. Bu festivalleri, temas yıl 5 kullanılmamış site ilaveten ve gelişigüzel sene tekrar ederek ülkemizin gelişigüzel köşesine çekmek suretiyle ekin ve hanek hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline getireceğiz.” ifadelerini kullandı.

Rami Kışlası restorasyonu yıl böylece tamamlanacak

Ersoy, gündeş kütüphane anlayışı çerçevesinde kalifiye hizmetler verilebilecek özelliklere eş yeni kütüphaneleri hizmete açtıklarını, Cumhurbaşkanlığı Envestisman Programı’nda meydan düzlük 18 çatı inşaatının, 10 projenin üstelik eksiltme çalışmalarının sürdüğünü söyledi.

Kamu Tarafından Yapılan Kültür Yatırımlarını Destek Projesi kapsamında bindi verilen 43 mülki idare projesiyle serencam 7 yılda 139 katalog açtıklarını, bakanlığa tutkun hizmet veren kütüphane sayısının 1257’ye yükseltildiğini vurgulayan Ersoy, ahali kütüphanelerinin hep kullanım alanını 400 bin metrekareye, habitat kapasitesini ise 120 bine yükselttiklerini, umum kütüphanesi unsur sayısını ise 5 milyona ulaştırdıklarını kaydetti.

“Dünyadaki Türk-İslam yazmaları rezervinin çok altın tıpkısı kısmına topluluk olan Yemeni Eserler Kurumumuz amacıyla Rami Kışlası’nda oluşturduğumuz tezkere şifahanesi ile restorasyon ve konservasyon işlemleri kişi alanında dünya standartlarına kavuşturulacaktır.” diyen Ersoy, Rami Kışlası’nın sene böylece tamamlayıp açılışa amade arkaç getireceklerini anlatım etti.

“Özel tiyatroların projelerine gösterişli şekilde bindi”

UNESCO Somut Olmayan Kültürel Bırakıt Listeleri’nde 21 kültürel değeri kayran kayran Türkiye’nin bu alanda sunu çok mebde kaydettiren 4’üncü büyüklük olduğunu belirten Ersoy, 81 ilimizdeki Somut Olmayan Kültürel Miras İl Belirleme Komisyonları vasıtasıyla toplanmış 297 unsurun millî envantere kaydedildiğini, envantere kayıtlı cıvıl cıvıl insan hazinesi sayısının 67’ye ulaştığını, Umum Kültürü Bilgi ve Vesika Merkezi’ne kayıtlı 5 bin 270 sanatçının bulunduğunu bildirdi.

Türk temaşa sanatının ülke genelinde hoşgörülü biçimde izlenmesini bulmak ve yaşatmak için yatırımların sürdüğünü ve hususi tiyatroların temas yıl kalan tutarlarla desteklendiğini nâkil Ersoy, 2002 yılında 28 olan görüntü sayısının 81, 1 milyon olan peyrev sayısının 2 milyon, 4 bin 63 olan olta sayısının de 6 bin 863’e çıkarıldığını anlattı.

“Domestik Telif Eserlerin Desteklenmesi Projesi” kapsamında ilk defa oyunu sahnelenen 67 farklı projeye kısaca 1 milyon lira bindi sağladıklarına dikkati çeken Ersoy, “Dünya Afiyet Örgütü aracılığıyla pandemi ilanının yapıldığı 11 Mart 2020 tarihinden bu zamana kadar özel tiyatrolara yapılan destekler kapsamında, 2020 yılında 486 tiyatroya 21 milyon 500 bin teklik, 2021 yılında 567 tiyatroya 53 milyon 365 bin lira, 2022’bile bile 474 tiyatroya 41 milyon 817 bin teklik tutmak üzere mecmu 116 milyon 682 bin liralık tutarında mütenevvi mali destekler sağladık. 2023 yılında bile hususi tiyatroların projelerine vahim şekilde destek vermeye bitmeme edeceğiz.” ifadelerini kullandı.

Telif Hakkı hakkı sahiplerine ve eserlere doğruluk ettikleri korumanın sağlanması için lazım mevzuat çalışmaları, korsanlıkla uğraş, terbiye, farkındalık ve sektörel tutma faaliyetlerinin da sürdüğünü bildiren Ersoy, “2022 yılının ilk 10 kocaoğlan itibarıyla 327 milyon 198 bin 922 adet mektup bandrolü ve 904 bin 905 adet sinema-enstrüman-elektronik beyin oyunu bandrolü girmek üzere toplamda tahminî 328 milyon sayı bandrol verilmiştir.” dedi.

Merbut kuruluşların faaliyetleri

Atatürk Firez, Çevirgeç ve Tarih Yüksek Kurumunun 29 Teşrinievvel 2020 bakımından dijital ortamda erişime açtığı “Atatürk Ansiklopedisi”ne bugüne kadar 800’e mümasil konu yüklendiğini ve 4 milyonun üzerinde emanet tarafından mülakat edildiğini tamlayan Ersoy, Milli Eğitim Bilimi Bakanlığı ile imzalanan protokol kapsamında 29 Ekim 2023’e büyüklüğünde 68 ilde, 92 toplumsal ulum lisesinde “Atatürk Kitaplığı” açmayı planladıklarını anımsattı.

Yüksek Çekicilik eliyle Atatürk’ün dirim öyküsünün ati yıl 11 dile aktarılarak, fikirlerinin ensiz dışındaki zihayat kuşaklar aracılığıyla bile tanınmasının sağlanacağını vurgulayan Ersoy, bu konuda “Türkiye’nin 100 Almanak Birikimi” ve “Genel Okuyucuya Müteveccih Pusula Serisi” başlığıyla 2 ayrı saygınlık iz serisinin hazırlanacağını anlattı.

Bakan Ersoy, Türk İşbirliği ve Eş Güdüm Ajansı Başkanlığının (TİKA) 2002’bile 12 olan dar dışındaki bölüm sayısının zaman 60 ülkede 62’ye ulaştığını, faaliyet alanına girmiş mevki sayısının 170 civarında olduğunu ve yılda 2 bin civarında proje ve ruh uygulandığı bilgisini paylaştı.

Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının çalışmalarına değinen Ersoy, “Türkiye Bursları kapsamında ülkemizde 148 ülkeden kestirmece 16 bin 500 arsıulusal öğrenci, 78 ayrımlı şehirde 141 üniversitede lisans, faziletkâr lisans ve doktora düzeyinde faziletli tahsil görmektedir. Türkiye Burslarına 2022’birlikte 172 ülkeden 165 bin 691 referans alınmış ve 4 bin namzet burslandırılmıştır. Türkiye Burslusu kısaca 9 bin 750 öğrenciye türlü şekilde tahaffuz desteği sağlanmıştır.” şeklinde konuştu.

Yunus Emre Enstitülerinin ise 55 ülkede 66 kültür merkezi bulunan ve kültürel diplomasinin en yüce bina taşlarından biri haline geldiğini rapor fail Ersoy, 2022’de 200 binin üzerinde kişiye Türkçe eğitimleri verildiğini, Türkçe öğretimi faaliyetlerinin henüz birinci sınıf bir niteliğe ulaşması yerine 7 kitap yayımlandığını, 37 ülkede Türki Düzem Tayin Sınavı ve mutedil ve iri ölçekte 700’ün üstünde firez- müzakere faaliyeti gerçekleştirildiğini bildirdi.

“Türkiye’nin inşası ve ihyası yönünde çalışmalarımızı sürdüreceğiz”

Bakanlığın 2021 yılı değişmez hesabı ve 2023 için öngörülen bütçe ödeneklerine ait vukuf veren Ersoy, “Sadık ve ilişkin kuruluşlarımız dahil başlamak için 7 milyar 986 milyon 967 bin lira 2021 yılı yıl sonu ödeneği Bakanlığımızın yöntem ve hedefleri doğrultusunda kullanılmıştır. Bakanlığımıza tahsis edilen bütçenin aktif, hesaplı ve eli nimetli kullanımına ilgi gösterilmiştir. 2023 yılı bütçemiz ise merbut ve ilgilendiren kuruluşlarımız karışma atılmak üzere 16 bilyon 505 milyon 839 bin liralık namına öngörülmektedir. Bu bütçemizin 11 milyar 933 milyon 584 bin lirası cari bütçe, 4 bilyon 572 milyon 255 bin lirası envestisman bütçesi kendisine öngörülmüştür.” şeklindeki bilgileri paylaştı.

Cumhuriyetin 100’üncü yılında kültürel zenginliği ve çeşitliliği koruyarak ati kuşaklara aktaracaklarını, kültürel ve sanatsal faaliyetlerin yaygınlaşmasına yardım sağlayacaklarını dile getiren Ersoy, “Sürdürülebilir bir turizm anlayışıyla ülkemizin acun turizmindeki payını artıracak herif odaklı, hatırlı, emin, yenilikçi, çevreye duyar ve akıbet odaklı benzeri çalım namına, geçmişten aldığımız korkulu ve ehil olduğumuz deneme ile ekin ve sanatta öncü, turizmde reis tıpkısı Türkiye’nin inşası ve ihyası yönünde çalışmalarımızı sürdüreceğiz.” ifadelerini kullandı.

RTÜK Başkanı Delicesine: “564 milyon 301 bin lira bütçe öngörüyoruz”

Radyo ve Monitör Art Kurulu (RTÜK) Başkanı Ebubekir Mecnunca üstelik yaptığı sunumda ekim sonu itibarıyla RTÜK İletişim Merkezi’hangi bütün 29 bin 291 bildirimde bulunulduğunu, bu bildirimlerin yüzde 56,7’sinin erkeklerden, yüzdelik 43,2’sinin üstelik kadınlardan geldiğini bildirdi.

En aşkın dizilerle ilişik tebligat ve şikayet aldıklarına belen eden Mecnunca, “reality show” ile “maharet ve direnç yarışmaları”nın da bildirme çok şikayet ve bildirime laf olan programlar olduğunu aktardı.

Toplumun gelişigüzel kesiminde ve gözyaşı grubunda gerçekleşen izlem dinleme eğilim ve değişimlerine ait gençler üstünde yaptıkları araştırmanın sonuçlarını paylaşan Delicesine, 15-21 gözyaşı grubundaki gençlerin iletişim araçları araçlarını kullanması, dijital okuryazarlık ve görüntülük bağımlılığı düzeylerinin ele alındığını dile getirdi.

Mecnunca, “Araştırmamızda zir sosyo soylu erki gruplara mensup ailelerin çocuklarının dijital bağımlılığının daha erdemli olduğu ortaya çıkmıştır. Göstergeç strateji süresi acun genelinde 2 saat 54 dakika, Türkiye genelinde ise 4 saat 33 dakikadır. Gençlerde ise 1 saat 42 dakika namına belirlenmiştir.” ifadelerine yer verdi.

RTÜK kendisine ev içi ve dışında gerçekleştirilen bilgi şöleni ve çalıştaylara ilişik komisyonu bilgilendiren Mecnunca, 2023 amacıyla 564 milyon 301 bin teklik bütçe öngördüklerini bildirdi.