Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Terbiye ve Araştırma Hastanesine karaciğer hastalıklarını canlandırma için kazandırılan “fibroscan” adlı aygıt hizmete girdi.
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Rektörü ve sindirim bilimi uzmanı Prof. Dr. Yusuf Yılmaz, AA muhabirine, fibroscanın ultrason probu, bunun sınırlı olduğu elektronik sistem ve kontrol ünitesinden oluştuğunu söyledi.
Ultrasonik dönüştürücünün karaciğer dokusuna düşük frekanslı titreşimler göndererek uykuluk sertliği ve karaciğerdeki nicel yağ miktarının ölçüldüğünü anlatan Yılmaz, cihazın kurulmasının peşi sıra ilk muayeneyi yaparak tanı koyduğunu belirtti.
Yılmayan, cihazın Amerika ve Avrupa’üstelik çok degaje kullanıldığını ifade ederek, sindirim bilimci ve endokrinologların dokunaklı yerine yeğleme ettiğini aktardı.
Karaciğerdeki hasarın tespiti amacıyla genelde karaciğer biyopsisine ihtiyaç duyulduğuna belen eden Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Karaciğer biyopsisi edisyon, riskleri ihtimalî benzeri iş. Hastalar marifetiyle ağrısı ve umulur riskleri nedeniyle kavi istenmez. Hastanın istemediği ve riskli yöntemi uygulamaktan tığ birlikte hoşnut olmayız. Fakat alet yardımıyla taramalar yaparak efdal riskli bireyleri saptayıp onlara biyopsi önerirsek bir nice boş biyopsi işleminin önüne geçebiliriz. Damarı Bozuk halde bu olmadığında laboratuvar, ultrason sonuçlarına bakarak baktığımızda tekmil kat aşkın kişiye biyopsi yazmak zorunda kalabiliyoruz. Cihaz sayesinde karaciğerdeki hasarın derecesi nedir, tıpkı anda karaciğerde yağlanma varsa rakamla söyleyebiliyoruz. Hastalığın tedaviye yanıtını dahi bu cihazla değerlendirebiliyoruz.”
Yılmaz, uykuluk yağlanmasının genelde korkulu, diyabet olan yahut şeker hastalığına anaforlu kişilerde görüldüğünü kaydederek, “Bu hastaların yüzde 30’unda karaciğer hasarı türlü. Karaciğer hasarı mahsus aynı düzeyin üstünde ise bu hastalarda siroz gelişebilir. Bu cihazla bu riski taşıyanları tayin edebiliyoruz. Riski belirleme edince biyopsi zorunluluğu varsa yapıyoruz. Bu, benzeri siroz vakasını ilkokul sene önceden bize söyleyebiliyor. Bu aygıt olmazsa yeryüzü az 5 yıl kaybediyoruz. Şayet siroz gelişme riski olan hastaları ilkin tayin edebilirsek hastalığın siroza ilerlemesini engelleyebiliriz. Bu aygıt karaciğer hasarını birden anlayış edebilir. Bu anlamda bizim için haddinden fazla faydalı ve kullanımı çok pratik.” diye niteleyerek konuştu.
Fibroscan ile hastayı tetkik ederken otama sürecinin hızlı başladığını belirten Yılmaz, “Hastadan MR istediğimizde çekimin yapılması ve raporlanması 1 aya kadar sürebilir. Hastalanmış esasen randevu alarak muayeneye gelecek. Fakat fibroscan ile muayene sırasında hastaya bakıp o dakika karar verip riskli hastaları belirleme edebiliriz. Türkiye’dahi bu cihazdan kamu kurumlarında, üniversite hastanelerinde 10’un üstünde değil. Son uygulayım bilimi bire bir aygıt. Bizim Rize’ye kazandırdığımızdan ise Türkiye’bile yalnız 5 sayı var.” dedi.
Prof. Dr. Yılmayan, fibroscanın yaygınlaştırılmasının sağlık alanında haddinden fazla balaban kazanımları olacağına dikkati çekerek, yaygınlaştırılırsa biyopsinin getirdiği maliyeti bile ağırbaşlı şekilde azaltacağını söyledi.
“Geleceğe yönelik bu yatırımı yapmalıyız”
Dünyada karaciğer yağlanmasının sıklığının yüzdelik 25 olduğunun altını çizen Yılmayan, şunları kaydetti:
“Ülkemizde benim bile öncüsü olduğum mesai gruplarının yaptığı araştırmalarda bu çap yüzdelik 50’ye dayanmış. Yüzdelik 25 ile yüzde 30 ortada manalı tıpkısı fark vardır ama yüzdelik 50 çokça erdemli aynı orandır. Uykuluk yağlanması olan herhangi bir 100 hastanın 10 tanesinde sevgili vardır. Bu 10 hastanın 3’ü ise o dakika siroz olmaya haddinden fazla yakındır. Bunu erişkin nüfusa yayıp bu yüzde 3’ü belirleme edip ona yönelik havari hekimlik önlemlerimi alırsak gitgide 10-15 sene ahir emniyetsiz çor maliyetlerini düşürebiliriz. Bu hastaların büyük çoğunluğunda siroz ilerleyebilir, bunlarda uykuluk yetmezliği, uykuluk kanseri gelişebilir. Ülkemizde bu hastalıkların tedavileri birlikte sunma mebzul şekilde izzet eliyle karşılanıyor ama maliyetleri bu evrede 100 bitirme yahut 1000 hatim daha erdemli olabilir. Şu aşamada alacağımız önemlerle esasen ati 15-20 yıla envestisman yapıyoruz. Geleceğe yönelik bu yatırımı yapmalıyız.”
