Bakan Kirişçi: “Gıda meselesi bizim için bir milli güvenlik meselesidir”

Tarım ve Orman Bakanı Ünite Kirişçi, ‘Arsıulusal Turunçgil Kongresi’nin küşat törenine katıldı

Ekincilik ve Orman Bakanı Birim Kirişçi:

“Azık en güvenliği bakımından ‘tahıl koridoru’nu haddinden fazla önemsiyoruz”

“Dünyanın ilk 10 tarım ülkesinden biriyiz”

“1,9 milyon ton turunçgil ihracatıyla dünyada 4. sıradayız”

MERSİN – Ekincilik ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, dünyanın geçmiş 10 ekincilik ülkesinden biri olan Türkiye’nin, canlı zirai alt yapısı ile gelişigüzel geçen devir kalan talih nüfusunun gıda ihtiyacını gelecek birlikte 25 bilyon dolar ekincilik ve gıda ürünleri ihracatı ile kesin dış satımcı konumda olduğunu belirterek, “Tarımı, mühim ayrımsız devir yerine görüyoruz. Besin meselesi bizim için tıpkı milli asayiş meselesidir. İklim değişikliği, pandemi ve Ukrayna- Rusya savaşı, azık bildirme güvenliğinin ne kadar cesim olduğunu tıpkı misil elan göstermiştir” dedi.

Dünyada 1968’den bu yana 4 yılda bire bir düzenlenen, veri insanları, çağ temsilcileri, üretici, ithalatçı ve ihracatçıların buluştuğu ‘Uluslararası Turunçgil Kongresi’nin 14.’sü, bu yıl Mersin Ağacı’bile yapılıyor. 6 Son Teşrin’üstelik başlayan ve 11 Kasım tarihine kadar sürecek olan kongrenin Yenişehir Belediyesi Atatürk Hars Merkezi’ndeki küşat törenine Ekincilik ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi üstelik katıldı. Kirişçi, burada yaptığı konuşmada, kongreye ilk defa familya sahipliği yapmanın heyecanını yaşadıklarını belirtirken, kongrenin turunçgil sektörüne iri ulama sağlayacağına inandığını kaydetti. Turunçgil yetişen bölgenin merkezinde kayran alan Sazak’in, Türkiye’nin sunma yaratıcı şehirlerinden biri olduğuna meni eden Kirişçi, “Mersin, kadim tarihi, coğrafi-hesaplı avantajları ve gelenekleriyle öne sâdır şehirlerimizden biridir. Dağı, taşı, toprağı ve denizi ile ülkemizin yemeden içmeden kalkınmasına değil, kültürel zenginliğine de ibdai, nadir katkılar vermektedir. Mersin’in tıpkısı zamanda limanı ve serbest bölgesi, ülkemizin ve Akdeniz’in genişlik önemli tecim merkezlerinden biridir” diye konuştu.

“44,7 bilyon dolarlık zirai hasıla ile Avrupa’birlikte bir numara sıradayız”

Türkiye’nin gözyaşı ürün göveri ihracatının yüzde 50’ye varan bölümünün turunçgil ihracatı olarak gerçekleştiğine aksan fail Nazır Kirişçi, “Bu de turunçgil sektörünün bizim tarımsal üretimimizde ve ticaretimizde bire bir ast kol olmaktan öte, çivi başına benzeri ana kesim olduğunun göstergesidir. Ülkemiz, 2021 yılında sağladığı 44,7 bilyon dolarlık zirai hasıla ile Avrupa’bile bir numara sıradadır. 84 milyonu aşan büyüklük nüfusunun yanı sıra, gerçekleştirdiği tarımsal ihracatla dünya ülkelerinin azık ihtiyacını karşılayan makro benzeri ülkedir. Türkiye, coğrafi konumu ve akla yatkın iklim yapısı ile erbap olduğu 3 bin 649’u endemik oluşmak için, 12 binden aşkın nebat türünü barındıran kıymetli ülkelerden biridir. Sonuç 20 yılda ülkemiz nebati üretim miktarı yüzdelik 20 artmıştır. 2002 yılında 98 milyon tondan 2021 yılında 117,8 milyon tona ulaşmıştır. Bitkisel üretimimizin bu yıl sabık seneye göre yüzdelik 8 artarak 127 milyon tonu aşmasını beklemekteyiz” ifadelerini kullandı.

“Dünyanın önceki 10 ekincilik ülkesinden biriyiz”

Dünyanın evvel 10 tarım ülkesinden biri olan Türkiye’nin, zinde zirai alt yapısı ile değme güzeşte dolaşma kalan mevki nüfusunun gıda ihtiyacını karşılama yanı sıra 25 milyar dolar tarım ve azık ürünleri ihracatı ile kemiksiz dış satımcı konumda olduğunu dile getiren Kirişçi, “Tarım ve Orman Bakanlığı yerine yürüttüğümüz icraat ve üretime müteveccih teşvikler ile haddinden fazla sayıda tarım ürününde acun liderliğimiz bitmeme etmektedir. Türkiye; fındık, kiraz, ballıdarı, kayısı, ayva, kavun, mandarin, elma, antepfıstığı, armut ve çilek üretiminde dünyada evvel üç içindedir. Fındık, arık üzüm, kayısı, incir, ayva ve buğday unu ihracatında ise dünyada birinci tam meydan almaktadır” şeklinde konuştu.

“Besin meselesi bizim amacıyla ayrımsız milli asayiş meselesidir”

Türkiye’nin gelişigüzel alanda büyüyüp geliştiğini ve güçlendiğini söyleyen Vekil Kirişçi, şöyle bitmeme etti; “29 Ilk Teşrin 1923’te ilan edilen cumhuriyetimiz, gelecek sene benzeri asrı geride bırakarak ikinci yüzyılına girecek. Cumhurbaşkanımız önderliğinde biz bu dönemi, ‘Türkiye Yüzyılı’ namına adlandırdık ve hedeflerimizi kamuoyuyla paylaştık. Tarım ve Orman Bakanlığı kendisine bu uyanıklık çerçevesinde politikalarımızı ortaya koyduk. Tarımı, stratejik tıpkısı göz namına görüyoruz. Besin meselesi bizim için tıpkısı milli güvenlik meselesidir.

İklim değişikliği, pandemi ve Ukrayna-Rusya savaşı, azık en güvenliğinin ne kadar majör olduğunu aynı öğün elan göstermiştir. Bu bağlamda ‘hububat koridoru’ arsıulusal el birliği yerine oldukça cesim tıpkısı anlaşmadır. Cumhurbaşkanımızın inisiyatifiyle 22 Temmuz’bile tarafları tıpkı araya getirdik. Avrupa ve KÖLE ambargoyu konuşurken Türkiye, toptan benzeri oyuncu kendisine savaşçı tarafları ikna ederek bire bir masada buluşturmuştur. Artan saldırılar zımnında 31 Ilk Teşrin bakımından gemi trafiği kesintiye uğradığında de gene Cumhurbaşkanımız, lider diplomasisi yürüterek ‘hububat koridoru’nun işlemesini sağlamıştır. Türkiye olarak gıda sunu güvenliği itibarıyla ‘tahıl koridoru’nu çok önemsiyoruz. Seçme ne büyüklüğünde bu koridordan nazik oranda Avrupa ülkeleri yararlansa birlikte azık genişlik güvenliliğinin sürdürülebilirliği açısından bu koridorun belirtik tutulması lazım.”

“Bu koridordan açlıkla boğuşan ülkeler çıktı yararlansın”

Konuşmasını, “Biz diyoruz kim, bu koridoru boş tutalım ama bundan gıda sıkıntısı çekici, açlıkla boğuşan, birkaç kaslı ülkeler artık yararlansın” diye sürdüren Kirişçi, “Tahıl koridorundan 10 milyon tonun üstünde tahıl taşınmıştır. Bu tahılın 6 milyon tonu, yani yüzdelik 60’ı Avrupa ülkelerine gitmiştir, Asya ülkelerine yüzde 27’si, Afrika ülkelerine ise yüzde 13’ü ulaşmıştır. Genişlik birkaç ümranlı ülkelere ulaşan tahılın oranı hoppadak yüzde 5,9’dur.

Bu adaletsizliğe özen çeken biricik önder Cumhurbaşkanımızdır. Cumhurbaşkanımız, teşrinisani ortasında Endonezya’de düzenlenecek G-20 Zirvesinde birlikte konuyu gündeme getirecek.

Bizim mücadelemiz tıpkısı arsıulusal sulh ve el birliği hesabına sunulan mücadeledir” dedi.

İklim değişikliğinin tarımsal istihsal üzerindeki etkisi

Konuşmasının devamında iklim değişliği konusuna özen çeken Icra Vekili Kirişçi, iklim değişikliğinin değme güzeşte yıl zirai istihsal üzerindeki etkisini daha fazla gösterdiğini belirterek, “Kuraklık, dominant, sıkıntı kabilinden meteorolojik hadisat yanında, aşınım, çölleşme, azalan biyolojik spektrum ile çor ve zararlılar günümüzde daha çok hissedilmeye başlanmıştır. Coğrafya ve iklimin sağladığı tıpkısı avantajın ürünü olan ‘turunçgiller’ açısından abuhava değişikliği, üstünde durulması gereken genişlik önemli unsurdur. Turunçgil sektörü, değişen iklim koşullarına alın global bazda stratejisini tayin etmek durumundadır.

Sahip olduğumuz kaynakları bezdirmek değil akla yatkın atfetmek, huy ile arkadaş yeni teknolojileri geliştirmek, bundan sonra ayrımsız tercih değil, zorunluluktur. Türkiye kendisine bu süreçte, kazançlı açıdan karlı ve artağan, kayırıcı sağlığını esirgeyici ve çevreye önem veren bir turunçgil istihsal sistemi hedefliyoruz. Bu hedefe duyulmak üzere turunçgil üretimi fail bilcümle ülkeler ile tecrübelerimizi paylaşmaya ve teşrikimesai yapmaya hazırız. Talih sınırlarını aşan iklim değişikliği ile mücadelede, yapacağımız teşrikimesai insanlığa muhteşem katkılar sunacaktır. İnanıyorum kim, bu kurultay arsıulusal düzeyde yapacağımız hareket birlikleri için verimli benzeri düzlem oluşturacaktır” diye konuştu.

“Risk hile uzlaştırıcı yerine TARSİM’i hayata geçirdik”

İklim değişikliğinin alelhusus turunçgil sektörünü çokça çok etkilediğine aksan eden Kirişçi, “Tığ ülkemizde risk dalavere ara bulucu adına TARSİM’i hayata geçirdik. Ekincilik Sigortaları Kanunuyla, çiftçilerimiz doğal afetler karşısında sahipsiz ve onulmaz kalmaktan kurtulmuştur. Natürel afetlerden kaynaklanan zararlar, kül imkanlar çerçevesinde karşılanmaktadır. Nezaret kendisine sigorta poliçesi bedelinin yüzde 67’sine büyüklüğünde tığ karşılıyoruz.

Hatırlayacaksınız, 2020 yılının Mayıs ayında abuhava değişikliğine sınırlı adına Akdeniz kıyı şeridinde, gelgel sıcaklığı 40 derecenin üstünde etraflı müddet bitmeme etmişti. Ardından mevrut antipatik havanın mandalina, portakal, altıntop ve kâh limon çeşitleri ile üzümde meydana getirdiği zararlara alın tedarik almıştık. Bu nitelik neticesinde söz konusu zararlar, TARSİM çerçevesinde ‘sıcak çekicilik zararı teminatı’ olarak yansıtılmıştır” ifadelerini kullandı.

“İyi tarım uygulamaları çerçevesinde özel proje başlatıldı”

Tarımsal üretimde bereket ve kalite hedefiyle çalışmalara bitmeme ettiklerinin altını çizen Icra Vekili Kirişçi, “Bakanlığımızca Mersin, Adana ve Hatay illerinde 30 bin dekar turunçgil alanında 2022 yılında ferah tarım uygulamaları çerçevesinde özel aynı proje başlatılmıştır. İyi tarım uygulamaları ile 236 arama noktasını izleyerek hem ‘gıda güvencesi’ hem de ‘gıda güvenliği’ üzere yıpranmamış bütün ve teknolojileri uyguluyoruz. Zirai üretimin dolgunca ekincilik uygulamalarıyla yapılması ile çiftlikten sofraya izlenebilirlik bünye edilmektedir. Bu ürünler ISO 17065 uluslararası ürün belgelendirme standartlarına ehil, bakanlığımız yoluyla izinli özel kuruluşlar yoluyla belgelendirilmektedir. Uyguladığımız projelerde hele dinç çiftçileri süreçlere karışma ederek mütebeddil acun ve abuhava koşullarında kullanılmamış sistemlere çiftçileri uyarlanmış ediyoruz” şeklinde konuştu.

Gıda arz güvenliği problemini Ar-Ge ve yenilikçilik tamamıyla artma artışıyla fasletmek yerine, 60 araştırma enstitüsü, 27 gelecek Ar-Ge merkezi ve 2 binden fazla araştırmacıyla çalıştıklarını kaydeden Bakan Kirişçi, “Efdal verimli, birinci sınıf, hastalık ve zararlılara dayanabilen tür ihya çalışmalarımızı hızlandırdık. Toprak bitkilerinde 911, bostan bitkilerinde 989 yerli ve milli tohumluk çeşidi geliştirdik. Ülkemizde 2021 yılında üretilen sertifikalı tohumluk nev sayısının yüzdelik 40’ını vekâlet kendisine geliştirdik. Sertifikalı döl üretimimiz, 2002 yılında 145 bin titrem iken 9 kat artışla 2021 yılında 1,3 milyon tona artık. Ülkemizde geçer tohumun yüzdelik 96’sı sıkıntılı içre üretilmektedir. Turunçgillerde milli tür listesinde yer düzlük 130 çeşidin 57’si enstitülerimizin geliştirdiği çeşitlerdir. Bakanlığımızca narenciye konusunda farklı düzelti yöntemleri kullanılarak tür ve iri geliştirme çalışmaları, hasat sonrası muhafazaya yönelik icraat, nitelik çalışmaları ve adaptasyona müteveccih 18 sayı araştırma projesi devam etmektedir” dedi.

“Ekincilik, tam dünyada yükselen benzeri değerdir”

Küresel istinas, pandemi süreci ve serencam adına Ukrayna-Rusya savaşıyla yaşanan hububat krizinin, tarımın, kül dünyada yükselen tıpkısı değer olduğunu benzeri defa henüz ayırt ettirdiğini rapor fail Kirişçi, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bu yüzden, ekincilik tek şekilde ihmal edilemez. Üretimden pazarlamaya büyüklüğünde nezaret kendisine yürüttüğümüz serbest çalışmalarla, tarımı güçlendirmenin çabasını veriyoruz. Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, zaman olduğu kabil, yarın dahi her koşulda çiftçimizin beraberinde olmaya devam edeceğiz. Eli öpülesi çiftçilerimiz bu ülkenin cefakar, vefakar üreticileridir. Arz baskı şartlarda dahi üretmeye devam etmiş, toprağın hakkını vermişlerdir. Hükümet ve vekillik olarak desteklerimizle ve tarım politikalarımızla her ahit çiftçilerimizin yanı sıra olduk, olmaya bitmeme edeceğiz. Gelişigüzel ant çiftçimizin daha çok üretmesi, henüz fazla kazanması amacıyla ne gerekiyorsa yaptık. ‘Çiftçimiz kazanırsa ülkemiz kazanır’ dedik. Bu bağlamda zirai üretimi tasarruf etmek için it canlı çok kullanılmamış uygulamayı hayata geçiriyoruz. Kent Tarımı bunlardan biridir. Yerinde üretim-yerinde istihlak anlayışıyla tüketicilerin dinç, muhtel ve bildirme birkaç fireyle göveri ve meyveye ulaşımını icat etmek için Kent Tarımı uygulamalarını yaygınlaştıracağız. Bu çerçevede, jeotermal kaynaklarımızın yanı sıra, rüzgar, tarih ve biyokütle üzere yenilenebilir erke kaynaklarının dahi kullanılacağı Tarıma Dayalı İhtisas Tevhit Uran Bölgelerini kolaylıkla hayata geçiriyoruz. Üreticilerimizin işlerini kolaylaştırmaya yönelik sayısal transformasyon çalışmalarımız çerçevesinde çiftçilerimize 1 Ilk Teşrin’den itibaren ÇKS’ye e-Oran Kapısından erişim imkanı sağladık. Çiftçilerimiz, zaman itibariyle e-Ihtişam üzerinden 530 binden aşkın ÇKS belgesi oluşturdu. Bürokrasiyi azaltarak yaklaşık 2,2 milyon üreticimize himmet, zaman ve mal tasarrufu sağladık.”

“1,9 milyon ton turunçgil ihracatıyla dünyada 4. sıradayız”

Türkiye’nin, coğrafi konumunun sağladığı iklim şartlarının uygunluğu ile turunçgil üretiminde yüce potansiyele erbap olduğuna aksan yapan Vekil Kirişçi, sözlerini şöyle tamamladı; “Türkiye 2021 yılında gerçekleştirdiği 1,9 milyon ton turunçgil ihracatıyla dünyada yüzde 10’luk hisse ile 4’üncü tam kayran almaktadır. Istihsal, pazarlama, taşımalık, ambarlama, ambalajlama gibi konularda düzenlenen Ar-Ge çalışmaları yanında sağlanan teşviklerle bu potansiyel daha dahi geliştirilmektedir. Bakanlığımızın çalışmalarıyla sektörün tüm paydaşlarını kumar fail Ulusal Turunçgil Konseyi, 2007 yılında kuruluşundan bu yana sektöre hizmet etmektedir. Konseyin çalışmalarıyla turunçgil sektörümüzün daha gelişeceğine inanıyorum.”

Nazır Kirişçi, konuşmaların arkası sıra katılımcıları teşekkür plaketi verirken, Hazne ve Maliye eski Bakanı Lütfi Renkler, Ilbay Büyük Hamza Güreşçi, Uluslararası Turunçgil Konseyi Başbuğ Vekili Kemal Kaçmaz ve yabancı konuklarla gelişigüzel kurultay çerçevesinde açılan stantları görüşme etti.