Yok olmaya beniz tutan yöre meyvelerini çoğaltıyorlar
RİZE – Rize’bile namevcut olmaya yüz markajcı dolay meyveleri kadınlar eliyle aşılanarak çoğaltılıyor.
Rize’nin Fındıklı ilçesinde Kültür Odası’nın 2016 yılında başlattığı proje ile alay malay yöreye ilgili namevcut olmaya beniz tutmuş meyveler aşılanarak çoğaltılıyor. Tarım Odasında çalışamaya başlayan 19 avrat üzere Yalova’dan Rize’ye mevrut aşıcılar, kadınlara aşılamanın elbet yapılacağını öğretti. Ilkah yöntemini öğrenen kadınlar evde utanmak namına Ziraat Odasına ilgili bahçeye gelerek ağaç aşılaması yapmaya başladı. Kadınlar aşılamanın yanı sıra fidanların budamalarını ve temizliklerini yaptıktan sonra satışa hazır arkaç getiriyor. Yapılan projeyle birlikte 2016 yılından bu zamana kadar toplamda 82 bin direk aşılandı.
“Yalova’dan istekli aşıcılar getirttik ve kâr aşılatmaya başladık”
Bulunmayan olmaya beniz tutan civar meyvelerini tekrardan tutuşturmak amacıyla telkih yöntemini hıfzetmek üzere hevesli ekip getirdiklerini söyleyen Fındıklı Ziraat Odası Başkanı Mehmet Yüksek Ödemiş “İzmir Ödemiş’ten ve Yalova’dan yemiş fidanı getirttik ve dikme satmaya başladık. O süreçte çiftçilerimizin bize geleneksel fidanlar sordu. Müşteriler çıpa elmayı, laz elmasını, laz armutunu, hececülü, eğrisap bulunmayan mu? kabil bu yöreye ilişkin fidanları meyveleri sorduğu dikkatimizi rezerv bizde hastalık kendi meyvelerimizi çoğaltmayalım diye niteleyerek düşündük. Hem de namevcut olmaya beniz tutmuş meyveler amacıyla Yalova’dan heveskâr aşıcılar getirttik ve semere aşılatmaya başladık” dedi.
“2016’dan bu yana 82 bin amut aşıladık”
2016 yılında başladıkları projede şu esas büyüklüğünde 82 bin amut aşıladıklarını tamlayan Ödemiş, “Sonuç aşılamaya 2016 yılında başladık. 2016’dan bu yana 82 bin rekiz aşıladık. Bunların topu topu köydeki yöresel meyvelerimiz. Yaklaşık bugüne kadar 60 garip bulduk. Köylerde bunları çoğalttık ve öncelikle Fındıklı’daki üyelerimize elan sonra il dışındaki aktif Adapazarı’ndan Sinop’tan Türkiye’nin nerdeyse bütün illerinden talepler oldu. Ancak bu taleplerin bütünü bizim Rizeli Trabzonlu ve Artvinli hemşerilerimiz. Yıllar evvel buradan taşınmışlar göç etmişler ama buradaki laz elmasının tadı onların aklında. Damağında kaldığı için oralardan çokça kırıcı talepler geldi. Telkih sürecinde arkadaşlarımız istihdam ettik. 19 karı istihdamı yaptık. Bu ürettiğimiz meyveler arkadaşlarımızın ürettiği diyelim. Onların yoluyla üretildi, tığ vakit kaybetmeden orkestra şefliği yaptık. Arkadaşlarımız üretti ve öz istihdamlarını kendileri sağladılar. Kaybolmaya yüz tutmuş meyve fidanlarından kısaca 2 bahçede 300 fidanın üzerinde fidanımız var ve buradaki amaçla 100 sene sonradan çeşitleri hangi köyde bulurum diyerek aramayacak gelecek ve Fındıklı Ziraat odasının ongun bahçesinden alıp çoğaltabilecek” şeklinde konuştu.
“Meyveleri ilkah etmek apayrı aynı önsezi”
Meyveleri aşılayarak sonuç veren ağaçlardan yiyenlerin kendilerini anmalarının farklı ayrımsız kalp olduğunu rapor eden Gülşen Ergüven ise “Aşılamada Çağdaş ustamız gelince hafta sonları gelince kat alarak satışlarda gelişigüzel makule tıpkısı şeyde yararlanıyoruz. Meyveleri telkin etmek ayrıksı ayrımsız önsezi. O duyguyu sürmek çok değişik benzeri şey. Aynı esas yavrusunu büyüterek geliştirerek evlendirip torunu temizlemek gibi tıpkısı şey bu de kişi evimizden özlük ilkah büyümesi ve kâr vermesi bu his apayrı ayrımsız garip duygudur ve ilerde torunlarımız yaşlılar yaşlandıkça bizi anmaları, bizden şu gönül ayn aşı yaptı denmesi ve etraftaki yakarış kabul etmek çokça değişik ayrımsız duygu” ifadelerini kullandı.
