Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antika Kenti’nde Roma dönemine ait şadırvan tıpkı pınar kalıntısı dönüş ışığına çıkarıldı.
UNESCO Acun Miras Eğreti Listesi’ne 2012’da karışma edilen, Anadolu’daki sunma dolgunca masun Zeus Tapınağı’na ocak sahipliği işleyen antik kentteki kazıların bu yılki bölümü, Cumhurbaşkanlığı kararıyla 17 Ağustos’tan bu yana Kütahya Valiliğinin desteğiyle, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) aracılığıyla Ahali Envestisman ile Gürok Turizm ve Madencilik sponsorluğunda sürdürülüyor.
DPÜ Bilgelik Edebiyat Fakültesi Kazı Bilimi Bölümü ve Kazı Başkanı Prof. Dr. Gökhan Coşkun, AA muhabirine, Aizanoi’de 2022 yılı çalışmaları kapsamında agora (çarşı), Penkalas Çayı (Adam Öz) ve tiyatroda say yürüttüklerini söyledi.
Agorada sabık yıl bulunan Zeus Tapınağı’nın anıtsal giriş kapısının merdiven yapısının tamamen ortaya çıkarıldığını belirten Coşkun, “Bu merdivenin çabucacık önünde yani agoranın avlusunda, avluya ait mermer döşemeler bile aktarılma yüzüne çıkarılmaya başlandı.” dedi.
Coşkun, agorada elde edilen bulguların antika kentin geçmişine çırağ tutacağını vurguladı.
Dükkan yapılarında eskimemiş kalıntılara rastlandı
Ayrıca, agorada antik döneme ilişik bakir dükkan kalıntılarına ulaşıldığını dile getiren Coşkun, şöyle bitmeme etti:
“Antika dönemdeki sair yekpare kentler üzere Aizanoi’nin birlikte kalbi agorada atıyordu. Aizanoi’nin çarşısını şöyle manzara etmeliyiz: Arasında yaklaşık 95 metre uzunluğunda kareye andıran üstü bariz bir maltalık var. Bu avlunun zemini şu asıl kadar açtığımız bütün alanlarda iri boyutlu mermer, plaka taşlarla mobilyalı ve kaplanmış vaziyette. Geçen yıl yaptığımız kazılarda agoranın güneyindeki 4 dükkanı açığa çıkarmıştık. Bu sene ise agoranın doğusunda dahi benzeri güneyinde olduğu kabilinden dizili dükkanların olduğunu tayin ettik.”
Dükkanlardan birinin açığa çıkarıldığını anlatan Ateşin, tespit edilen ayrıksı dükkanların dahi yan yana sıralanmış olduğu bilgisini verdi.
Burdur’daki Kibyra Antik Kenti’nde bulunan çeşmeye benziyor
Bu kazı sezonunun sunma muhteşem bulgularından birinin ise kısaca 2 bin yıllık pınar olduğunu nâkil Coşkun, şunları kaydetti:
“Bakaya, agoranın avlusunun kuzeydoğu köşesinde açığa çıkardığımız yazma düzenlenen aynı nymphaion (çeşme) yapısına ait. Bu eşkâl mimarlık kalıntılar arkeolojik kazılarda daima karşılaşılabilen buluntular değil. Bu sebeple bile kıtipiyoz bulduğumuzda haddinden fazla sevindik ve haddinden fazla heyecanlandık. Bu çeşmenin akarsu geliri ortasında saha alıyor. Merkezindeki kanaldan akarsu geliyor. Tıpkı havuz kadar görüntü edelim. Günümüzdeki şadırvanlara biraz benzetebiliriz.”
Antik dönemde zaman boyu agorayı ülfet fail ve burada tecim eden insanların bu çeşmeden faydalandığını bildiren Ateşin, mermerden yuvarlak havuz şeklinde yapılan çeşmenin ortasındaki benzeri kanaldan su geldiğini, havuzun taşmasını karşıcı boşaltma kanalının bile bulunduğunu belirtti.
Prof. Dr. Ateşli, değirmi planlı 5 metre 20 santimetrelik çapa topluluk böylesine ayrımsız yapının Aizanoi’birlikte bugüne kadar ilk kez bulunduğunu, Anadolu’üstelik eş örneğinin Burdur’daki Kibyra Antik Kenti’nde olduğunu sözlerine ekledi.
