Çankırı Karatekin Üniversitesi (ÇAKÜ) eliyle yürütülen araştırmada, bir nice çandır hayvanının yuva yahut tüneme amacıyla ormanlardaki nemli ağaçları seçtiği belirlendi.
ÇAKÜ Eldivan Keyif Hizmetleri Patika Yüksekokulu Belde Sağlığı Programı koordinesinde TÜBİTAK 1002 programı kapsamında ” Türkiye’de Ayrımsız Meşe Ormanına Ilişkin Değişik Meşcere Tiplerindeki Ağaçların Yarasalar Vasıtasıyla Kullanma Tercihlerinin Araştırılması Projesi” yürütüldü.
Bu kapsamda akademisyenler, 12 kamer boyunca Çanakkale’nin Lapseki ilçesinde tıpkısı meşe ormanında yarasaların hangi dönemlerde ne meşceredeki (ayrımlı orman dokusu) ne ağaçları barınmak için kullandığına ilişkin inceleme yaptı.
İnceleme sonucunda yarasaların yanı sıra çekelez, yediuyur, kuş, böcek kabil bir nice yaban hayvanının yuva yahut tüneme için nemli ağaçları seçtiği tayin edildi.
Eldivan Esenlik Hizmetleri Patika Yüksekokulunda vazifeli Dr. Akademisyen Okan Ürker, AA muhabirine, projeyi değişik fakültelerle multidisipliner yaklaşımla yürüttüklerini söyledi.
Proje kapsamında yer çalışmalarını tamamladıklarını tamlayan Ürker, dört mevsim süresince meşe ormanındaki farklı meşcerelerde öncelikle gizil tünek ağaçlarını belirlediklerini dile getirdi.
Ardından potansiyel tüneme özelliklerini test etmek için bu ağaçların içindeki çekelez, ağaçkakan ve böcü delikleri, mütenevvi çatlaklar, yarıklar ve kovuk girişlerini endoskopik kameralarla tarayarak yarasa varlığını araştırdıklarını anlatan Ürker, “Bu taramalar sırasında yarasaların yanı sıra bir nice kuş türünün, sürüngenlerin, aşağı ve mutedil memelilerden sincaplar, yediuyurlar gibi canlıların dahi ağaçları tüneme gayeli kullandığını belirleme ettik.” dedi.
Ürker, elde edilen veriler sonucunda ormancılık çalışmaları yapılırken aşılanmamış hayatının bittabi dikkate alınabileceğine ilişkin öneriler geliştirdiklerine işaret ederek “Ülkemizin bulunan ormancılık yönetimi perspektifinde natürel buğulu ormanların biraz henüz vurdumduymaz planda tutulduğunu anlatım edebiliriz. Zira çıktı hesaplı öncelikler dolay planda tutuluyor. Saf buğulanmış ormanlardan henüz aşkın tüneme kaydı aldığımızı göz uğrunda bulunduracak olursak, ekolojik boyutta saf buğulu orman varlığının dikkate alınması gerektiğine çerağ tutuyoruz diyebiliriz.” ifadesini kullandı.
Yarasaların yüzdelik 70’i ormanları tüneklemek evet de tagaddi davranışı amacıyla kullanıyor
ÇAKÜ Yaban Hayatı Aplikasyon ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Tarkan Yorulmaz da Türkiye’de 39 yarasa türü yaşadığına dikkati çekti.
Türkiye’deki orman varlığının devlet yüzölçümünün kısaca yüzde 30’una balya geldiğini vurgulayan Yorulmaz, “Türkiye’deki gece kuşu türlerinin kestirmece yüzde 70’i ormanları tünemek ya dahi tagaddi davranışı için kullanıyor. Türkiye’de ilk kez gerçekleşen projemiz kapsamında yarasaların orman ekosistemindeki yerini tahlil edebilmek üzere ormanları çıktı ne sebeple yeğleme ettikleri, tüneme tercihlerini etkileyen unsurlar, ormandaki zararlı ya de yararlı böceklerle ilişkileri nedir üzere soruların karşılığını bulmayı hedefleyen önceki girişim atılmıştır.” diye konuştu.
Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Akademisyen Doç. Dr. Alkan Tarihli ise Türkiye’de 1963’te orman amenajmanı çalışmalarında düzenlenen döneme geçildiğini, bu planlarda işletme amacının maksimal odun üretimine yönelik olduğunu aktardı.
Çanakkale’deki toprak çalışmalarında nemli ve kurumuş meşe ağaçlarını yarasaların bundan sonra tercih ettiğini gördüklerinin altını çizen Günlü, “Bu benim amacıyla önceki oldu. Planlamacılarla proje sonuçlarının paylaşılması ve yapılacak planlara bunun bütünleşmiş edilmesi gerektiğini, bu alanlara dirim bilimsel tenevvü açısından mehabetli yeryüzü ettikleri için kısmen engelleme edilmesi ya de tek müdahalede bulunulmaması gerektiğini düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
