İGART Sanat Projeleri Yarışması’nın birincisi Betül Kotil’e ilgilendiren “Saya’nın Sesi” eseri, İstanbul Hava Meydanı’nda sanatseverlerle buluştu.
İstanbul Hava Meydanı işletmecisi İGA’nın hayata geçirdiği İGART Konuşma Projeleri Yarışması’nın ilki, Prof. Dr. Hüsamettin Koçan’ın başkanlığında, icra oturmuş üyeleri Prof. Dr. Gülveli Kaya, Prof. Marcus Graf, Nazlı Pektaş, Kasıt Tabanlıoğlu, Bahir Odabaş, Mehmet Yüce Güveli ve yargıcılar kurulu üyesi namına heykelci Seyhun Topuz, Temas Pirim ve Türkiye Tasarım Vakfının titiz çalışmaları sonucu tamamlandı.
Cumhuriyet’in kuruluşunun 100. yılına ithafen 1923 skor zil kullanılan eserin açılışında mütekellim Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bu sene 50 milyondan fazla seyyah hedefinde olduklarına bel ederek, bu ziyaretçilerin 15 milyondan fazlasının da İstanbul’üstelik ağırlanacağını söyledi.
Yaklaşık 10 milyon turistin üstelik İstanbul Hava Meydanı üzerinden şehre geleceğini tamlayan Ersoy, “15 milyon seyyar dahi giriş yapmadan İGA üzerinden Avrupa’nın ve dünyanın başka noktalarına dağılacaklar. Yani 25 milyon seyyah İGA’ya göl ayağı basıyor, aynı şekilde buraya irtibat ediyor ve ülkemizden ayrılıyorlar. Türk vatandaşlarını de dahil edecek olursak sıkıntılı içini, ev dışını ziyaret eden ve esasen burada etkin personel, yani buraya alay malay ihtiyaçları almak amacıyla gelen personeli hesaba kattığınız devir günde averaj 300 bin kişinin bu havalimanına ayrımsız şekilde temas ettiğini görüyoruz.” dedi.
Nazır Ersoy, Türkiye Kültür Yolu Festivalleriyle birlikte vatandaşların hars ve sanata olağan erişimini sağlamayı amaçladıklarına dikkati çekerek şöyle bitmeme etti:
“Vizyonlarımızın örtüşmesi açısından da ego bu projeyi çokça altın buluyorum. Kamusal alanda gerçekleştirilen bu gestalt musahabe faaliyetleri, vatandaşlarımızın kültür ve sanata erişimini bile kolaylaştıran etkinlikler ve beş altı sunum hususi donesi var bu etkinliğin. Sunma önemlisi, Betül kabil taze sanatçılara fırsat tanınmış olması, onları geliştirmesi. Bizim hars ve sanata yapacağımız yatırımlar haddinden fazla çok mefret. Ego rastgele zaman ekin ve sanatın turizmle birbirini tamamladığını söylüyorum. Rakip turizm ülkelerinden bile firez ve sanatınızdaki değerlerinizle ayrışıyorsunuz. Ekin ve sanatı desteklediğiniz ahit otomatikman elan kalifiye turisti ülkenize getirme şansı buluyorsunuz. Bizim Beyoğlu Hars Yolu Festivali’ndeki vizyonlarımızdan aynı tanesi birlikte bu ve bu göz açısına baktığımız devir İGA’nın prensipleri, ekin ve sanata yapmış olduğu yatırımlar çok örtüşüyor. Ben kendilerini hem tebrik ediyor hem üstelik şükranlarımı sunuyorum. Bizim hars ve musahabe ekonomisini yükseltmek üzere öncelikli namına genç sanata, gailesiz kültüre destek vermemiz gerekiyor. Bunun çokça iri tıpkı şımarıklık olduğunu akseptans ettirmemiz gerekiyor.”
Yarışmada Rum kültürünü yansıtan temalara ehemmiyet verildiğini aktaran Ersoy, “Anadolu haddinden fazla büyük bire bir mozaik. Ekin ve sanat zengini dediğiniz ahit tıpkı güreşçi köprüsü vazifesi görüyor. Asya’dan, Orta Doğu’dan, Uzak Asya’dan, Batı’dan, Avrupa’dan, değme yerden firez ve sanatçının üstelik buluştuğu bire bir yasakçı. O yüzden bizim Rum’nun kültürünü, sanatını civar plana çıkarabileceğimiz işler da çok çokça mefret. Firez ve sanat faaliyetlerinin İstanbul’un, ülkemizin rastgele noktasına yayılmasını diliyorum. Biz filhakika bununla ilgilendiren çalışmalarımızı, Hars Yolu Festivallerini aşamalı bire bir şekilde bütün şehirlerimizde yaparak gerçekleştiriyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
“Belirtik havada yapılmış en iri tekellüm eseridir”
İGA İstanbul Hava Meydanı Arka Yöneticisi (CEO) Kadri Samsunlu üstelik hava kendisine insanları yalnız seyahatle değil, ekin ve sanatla buluşturmayı hedeflediklerinin altını çizerek, “Dördüncü yaşımızı kutluyoruz ve 160 milyon yolcuyu bu havalimanından geçirdik. Bununla bu arada Türk havacılığının dünyada haddinden fazla elan değişik tıpkı yere oturması üzerine birlikte üzerimize sakıt görevi hesabına getiriyoruz. Geçtiğimiz üç yılda Avrupa’nın sunma korkulu hava meydanı olduk. Bundan dolayı çok mutluyuz.” ifadelerini kullandı.
Burada dünyanın sunu büyük havalimanı müzesini üstelik kurduklarına bel eden Samsunlu, “Türkiye’deki hep müzelerden kaynak eserleri Bakanımızın onayıyla buraya getirdik ve bugün yolcularımıza gösteriyoruz. Bizim havalimanımızda başlayan kütüphane projesi da bugün Türkiye’deki farklı hep havalimanlarına yayılmış durumda. Bizim havalimanımızdan aldığınız kitabı Ankara Havalimanı’na verebiliyorsunuz. Böylelikle bizim öz edebiyatımız, öz hikâye ve hikayelerimiz elden ele dolaşıyor.” diye niteleyerek konuştu.
Samsunlu, İGA yerine güre Türk sanatçılara da başlık açmayı amaçladıklarını vurgulayarak şunları kaydetti:
“İGART çatısı altında bu havalimanındaki bilcümle firez ve danışma faaliyetlerini tevhit ediyoruz. İGART kapsamında yaptığımız yarışmadan Betül kardeşimiz bir numara yerine daha çok ve ‘Saya’nın Sesi’ ünlü eseri bugün burada hayata geçirildi. Bunu önemsiyorum. Bu fikrin öncüsü de Mehmet Kalyoncu’dur. Kendisi havalimanına değer katma yönünde, ‘Ya benzeri şeyler yapıyorsunuz ama havalimanını başöğretmen yöneticinin perspektifi de ara sıra ensiz gelebilir. Değişik kurumlardan insanları icra kurulumuza nida edelim. Başına birlikte ikna edebilirsek Hüsamettin hocamızı koyalım ve onunla beraber burada ayrı aynı kültür konferans merkezi oluşturalım.’ dedi ve bugün de bunun ilk adımını hayata geçiriyoruz.”
“Saya’nın Sesi” eserinde 1923 adet Manisa’dahi üretilen zilin kullanıldığını nâkil Samsunlu, “Bu 4 bin 50 metrekarelik alanda açık havada mamul genişlik büyük sanat eseridir. Bunun üretim safhasında Betül kardeşimiz ayrımsız yıl Manisa’ya anbean, gelerek, zillerin boyutlarını, curcunalı sistemlerini kurarak buranın üretimini tamamladı. Bu İstanbul Hava Meydanı’nın tıpkısı özgüven projesi. Haddinden Fazla şişman sorunları ve çok balaban problemleri aşarak biz bu projeleri hayata geçirdik.” dedi.
Kadri Samsunlu, ayrıca havalimanında firez sanata dair gelecek yıllarda 17 proje elan gerçekleştirecekleri bilgisini verdi.
“Burası ülkemiz açısından beş altı pasaj ihsan anlamına geliyor”
İGART Yürütme Müesses Başkanı Prof. Dr. Hüsamettin Koçan birlikte Betül Kotil’i tebrik kartı ederek, “Aslında burası ülkemiz açısından birkaç parça bergüzar anlamına geliyor. Aynı tanesi gençler, ikincisi kamusal alanda sanatın bağımsız milletvekili gerekliliğine inanan ve onu destekleyen aynı mantalite ve onun paralelinde oluşmuş köy muhtarı etkin bir tertip. Diğeri ise Türkiye’üstelik umudun önünü fora etmek projesidir diye niteleyerek düşünüyorum. Zira şöyle tıpkısı umumi içtihat var. Anlaşılan koridorlar kurulmuş. Ötekiler ‘Biz bunun içine giremeyiz.’ diyerek tıpkısı varsayım üreterek, kendilerini dışlanmış bile hissediyorlar. Onun üzere da tığ ekin ve nutuk alanında bu kapalılığın önünü açıp ve cümle amacıyla kendini mandepsi edebilecek, anlatabilecek imkanlar arz sorumluluğunu üstleniyoruz.” şeklinde konuştu.
Projenin içerisinde yer almaktan ortalık duyduğu memnuniyeti dile getiren Koçan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ben hayatım süresince, içre yaşadığım toplumu çok düşündüm. Geleceği ve esbak birikimlerini düşündüm. Benim hayatım budur. Ihtimal bu asıl organizasyonlar sürdürülebilir ayrımsız firez, konuşma anlayışının, ülkemiz açısından bir gelecek ifade etmesidir. Bu yarış sonucunda sevgili Betül’ün üretken dehasıyla birlikte burası daha çok bizim gökyüzümüz oldu. Bu baht bize mera mevsimini, Toros Dağları’nı getirdi, zanaatı getirdi. Kendine ilgilendiren olmayı ve çağı aramayı getirdi. Gelenekle çağın buluşmasını getirdi. O açıdan bu projemiz bizim, hemen gençleri öne çıkarmakla kalmadı. Umut yarattı ve birlikte bizim zat birikimlerimizden fütürist tıpkı anlayışla nasıl yararlanabiliriz onu gösterdi.”
“Saya, bu coğrafyadan doğdu”
“Saya’nın Sesi” eserinin sahibi Betül Kotil ise çalışmasının bire bir ruhu olduğunu söyleyerek, “Bu ruh hem laf hem birlikte konuşma ile harmanlanmış benzeri pazar. Saya, bu coğrafyadan doğdu ve havalimanındaki yerini aldı. Bir kamusal alanda izleyiciyle buluştu. Kamusal alanı ego çokça seviyorum. Çünkü hem çokça diyapozitif hem natürel hem üstelik sosyal benzeri düzlük. Bu yüzden haddinden fazla sayıda izleyiciyle diyaloğa giriyor ve tıpkısı ekin belleğinin oluşmasına katkı sağlıyor. Im ve mekan ilişkisi üstelik birbirini destekliyor. Bu münasebet üstelik mesafesiz ve niteliksiz tıpkı pazar adına bizim zihnimizde ve belleğimizde düz alıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Kotil, eseri hazırlarken yaşadığı deneyimlerden üstelik bahsederek, dal planda düz düzlük ve emeği güzeşte tahminî 100 nefis ekibe teşekkürlerini iletti.
Programda İstanbul Hava Meydanı Mülki İdare Amiri M. İlker Haktankaçmaz birlikte konuşma yaptı.
Açılış konuşmalarının ardından Nazır Ersoy, çalışmaları bitmeme eden havalimanı metrosunda incelemelerde bulunarak, yetkililerden hikmet aldı.
İstanbul’un hars ve sanatla harmanlanmış kimliğiyle Küçük Asya coğrafyasının kültürel hafızasını, farklı kültürlerle buluşturmayı amaçlayan İGART Müzakere Projeleri Yarışmaları serisinin ilkine, 221 proje katıldı.
Türkiye’dahi bugüne kadar sunulan bildirme iri meblağ olan 1 milyon lira ödüllü yarışmada birinciliği elde fail “Saya’nın Sesi” eseri, İGA İstanbul Hava Meydanı metro yokuş alanındaki viyadük altında ziyaretçileriyle buluşuyor.
