Ticaret Bakanı Mehmet Muş, TBMM Çekim ve Bütçe Komisyonu’nda, CHP Umumi Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun üstelik özen çektiği mızrap kaçakçılığına ilişik verileri paylaştı. Muş, “Gürbulak Gümrük Kapısı’nda, biri 1 titrem 18 kilo, gayr 622 kilo koyulmak amacıyla ile cemi zamanların sunu faziletkâr miktarlı likit metamfetamin yakalamalarını gerçekleştirdik… Düzenlenen operasyonlar neticesinde, 13,4 ton eroin, 31,9 ton uyuşturucu yapımında mergup kimyevi, 9 bin 410 ton akaryakıt, 2,4 milyon paket sigara, 21 milyon adet sigara kağıdı ve filtresi, 3,1 milyon skor elektronik sigara, 8 bin 237 titrem gıda ve kestirmece 26 bin skor tarihi ürün ele geçirdik” dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bugün Ticaret Bakanlığı, Helal Denklik Kurumu ve Rekabet Kurumu’nun bütçeleri görüşülüyor.

AKP Ağrı Milletvekili Ekrem Çelebi, Dert’daki seralarda yetiştirilen domatesleri kasalarla komisyona getirdi. CHP İstanbul Mebus Mehmet Bekaroğlu, Çelebi’ye, “Kavim alamıyor, siz alıyorsunuz. Göstermeye mi getirdiniz” diye niteleyerek sordu. CHP Muğla Milletvekili Süleyman Dilli ise “Muhalefete hazırlanıyorlar” dedi. AKP’li Çelebi üstelik “Rüyanızda görürsünüz” diyerek yanıt verdi ve vükela beyninde gülüşme yaşandı.

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, bütçe görüşmelerinin yapıldığı TBMM Tören Salonu’nda geldiğinde milletvekillerini selamladı.

CHP Umumi Başkan Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, Sayıştay raporlarındaki hususların mecmu anlamıyla tartışılması gerektiğini vurguladı ve “Sayıştay raporları kocaman, bunları yazıldıktan sonra tartışmaya çalışıyoruz. Ondan sonra bunların akıbetini bilmiyorsak budun iradesine ve Divan iradesine üstelik meftun darbedir” dedi.

HDP Diyarbakır Mebus Garo Paylan dahi bakanlara ve milletvekillerine verilen sürelerin bedel olmadığını ve bakanların teferruatlı müddet kendilerini anlattığını kaydederek, “Milletin vekilinin sözünün havada kalması akıllıcasına değil. Soruların havada kalması akıllıca değil” diyerek bakanların milletvekillerinin sorularına yanıt vermediğini söyledi. Paylan, milletvekillerinin konuşmaları sırasında sorularını tarayacak bire bir kadro kurulmasını istekle, “Sayın Bakan, milletin vekilinin sorularına cevap verme imkanı sunuyorum size” diyerek konuştu.

Daha sonraları Mehmet Muş, nezaret bütçesinin sunumunu yaptı. Muş, şunları söyledi:

“IMF, sonuç açıklamasında, 2021 yılında yüzde 6 oranında büyüyen dünya ekonomisinin 2022 yılında yüzde 3,2, 2023 yılında ise yüzde 2,7 oranında büyümesini öngörmektedir. Toptan ticarette üstelik eş beklentiler öngörülmekte olup Dünya Tecim Örgütü, 2021 yılında gerçekleşen yüzdelik 9,7’lik küresel para ticareti hacmi büyümesinin, 2022 yılında yüzdelik 3,5’e ve 2023 yılında ise yüzde 1’e gerileyeceğini tutum etmektedir. Mal fiyatlarındaki yükseliş ilkin tutmak için, pandemi sonrası global arzın hızlı mütezayit mektepli denk verememesi, tedbir zincirindeki bozulmalar ve lojistik sorunları kabil esbap, tüm dünyada efdal enflasyonu birlikte getirmiştir.

Dünya Bankası verilerine bakarak 2022 Familya-Ilk Teşrin döneminde, pandemi öncesine nazaran erke mal fiyatları endeksi yüzdelik 97, enerji dışı mal fiyatları endeksi yüzdelik 50, ekincilik mal fiyatları endeksi yüzdelik 43, incelmemiş petrol varil fiyatı yüzdelik 56, Avrupa’de doğal gaz fiyatları yüzde 792, kömür fiyatları yüzde 416 oranında artmıştır. Şita aylarına yaklaştığımız ayrımsız dönemde global çapta doğal gaz tedarikinde ağır mesail yaşanmaktadır. Bu durumdan yeryüzü çok etkilenen bölge, sunu iri dış satım pazarımız olan Avrupa Birliği’dir. Hakikaten OECD, enerji krizinin müstakbel boyutlara ulaşmasının, 2023 yılında Avrupa’nın tahaccüm oranını 1,25 nokta, küresel tahaccüm oranını ise 0,5 benek kadar azaltabileceğini belirtmiştir.

Mavera yandan, Rusya ve Ukrayna, hububat ürünleri, semiz tohumlar ve gübrelerde asıl tedarikçiler olduğu için, besin fiyatları yılın evvel yarısında kırıcı ayrımsız şekilde yükselmiş; bu uzanım hele beş altı ümranlı ülkeler başta doğmak için bir nice ülkede gıda güvenliği endişelerini artırmıştır. Mülhak kendisine, pandemi ile alay malay henüz üstelik yükselen global borçluluk seviyesi da serencam dönemde artan getiri oranları ile birlikte keder verici noktalara ulaşmıştır.

İhracatımız, 2022 yılı sülale-teşrinievvel döneminde, geçtiğimiz yıla bakarak yüzde 15,4 oranında artarak 209,5 bilyon dolar olmuştur. Bu rakamlarla ihracatta hem evvel 10 ay bazında hem dahi aylık bazda yer faziletli seviyelere ulaşılmıştır. 2022 yılının evvel 10 ayında dünyanın ayrımlı coğrafyalarına yaptığımız ihracat tüvana tıpkı şekilde artmaya devam etmiştir. Oransal namına sunma çok dış satım artışı Amerika kıtasına gerçekleşirken bildirme muhteşem ticari partnerimiz olan Avrupa Birliği’ne ihracatımız yüzde 13,5 oranında kalık, SU ile ticaret fazlamız 9,7milyar dolara ulaşmıştır. Birleşik Krallık’la ticaretimizde ise 6 bilyon dolar aut tecim fazlası verilmiştir. Bu kudretli performans, toptan ölçekteki damarlı faktörlerin yanında paritedeki düşüşün da dış ticaretimiz üzerindeki çetin aksi etkilerine rağmen sağlanmıştır. 2021 Aile ayında 1,22 seviyesinde olan dolar/avro paritesi, 2022 Ilk Teşrin ayında ortalama 0,98’e büyüklüğünde gerilemiştir. Paritenin evvel 10 ayda ihracatımıza 12 bilyon dolar ve dış tecim açığına ise 2,8 milyar dolar olumsuz etkisi olmuştur.

İTHALATIN ARTIŞINI ALTIN VE ENERJİYE BAĞLADI

Bu yılın geçmiş 10 ayında, sabık yılın benzeri dönemine göre ithalat, yüzde 39,5 oranında artarak 300 bilyon 553 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Demincek sizlerle ithalatta yaşanan bu artışın sebeplerini sarılmak isterim. Öncelikle ilkin enerji doğmak amacıyla emtia fiyatlarındaki artışlar, emtia ithalatçısı konumunda olan ülkemiz ithalatı üzerinde doğrudan ve çığlık bire bir çoğalma yaratmıştır. Enerji ithalatımız, geçmiş 10 ayda güzeşte yıla bakarak yüzdelik 118,4, yani 43,7 milyar dolar artmıştır. Bu artışta fiyatların enerjik olduğunu görmekteyiz. Elhak 2022 Ev-Ağustos döneminde erke dış alım cirim endeksi yüzdelik 10,2 düşüş gösterirken enerji ithalat birim değer endeksi yüzde 166,4 artmıştır. Öte yandan, serencam dönemde değerli ithalatında yaşanan yükseliş bile ithalat faturamızı oylumlu ölçüde artırmaktadır. Toplam değerli ithalatı, geçtiğimiz yılın evvel 10 ayına göre yüzde 198,4, yani 10,1 bilyon dolar artmıştır. Nedeniyle ithalatta izlenen artışın yüzdelik 63’ü erke ve kızıl kaynaklı gerçekleşmiştir.

Bildiğiniz için ihracatımızın finansmanında Eximbank çokça kocaman bire bir yere sahiptir. Türkiye’nin bir tane resmi dış satım destek kuruluşu olan Türk Eximbank, 2022 yılının önceki 10 kocaoğlan itibarıyla ihracatçılarımız amacıyla 37,3 bilyon dolar finansman desteği sağlamıştır. Bankanın hep kamera sayısı 2022 yılında de artmaya bitmeme etmiş olup bu firmaların yüzde 80,7’si KOBİ’dir. Antrparantez Banka, uluslararası ve bölgesel bankacılık ve para kuruluşları ile imzaladığı anlaşmalarla arttırma finansman imkanları sunmaya bitmeme etmiş ve yıl esasen itibaren 1,5 bilyon doları aşan miktarda esas sağlamıştır. Bankanın ödenmiş sermayesi 3 milyar lira artma ile 13,8 bilyon liraya yükselirken mukayyet resülmal tavanı 17,5 bilyon liradan 30 milyar liraya yükseltilmiştir.

“HİZMET İHRACATI 20 YILDA 4 KATTAN AŞKIN ARTTI”

Hizmet ihracatımız, son 20 yılda 4 kattan çok artmıştır. Bu kapsamda, pandeminin etkilerini geride bırakarak 2021 yılında, benzeri önceki yıla bakarak yüzdelik 74,3 oranında artarak 61,3 milyar dolar seviyesine nail, ayrımsız dönem hizmetler dengesi ise 31,7 bilyon dolar olmuştur. 2022 Ağustos yıllıklandırılmış veriye baktığımızda ise bakım ihracatımız, bire bir geçmiş yılın ayrımsız dönemine göre yüzdelik 65 oranında artış kaydederek 76,4 milyar dolara ulaşmıştır. Benzeri dönemde, hizmet sektörlerindeki aut tecim ilavesi, yüzde 103 artışla 39,3 bilyon dolara yükselmiştir. Sektörle dirsek teması halinde çalışmalarımız doğrultusunda, april ayında ‘Hizmet İhracatı Destek Izlence Paketi’ uygulamaya alınmıştır.

Bilişim sektörüne özel mutasavver olan e-Turquality, ayrıksı adıyla Bilişimin Yıldızları Programı ile bu alanda lehçe ve küresel anlamda zihayat şirketlerin çıkarılması hedeflenmektedir. Bakanlığımız yoluyla 2022 Karı-Ilk Teşrin dönemi içerisinde 657 firmaya 695 milyon liralık bindi ödemesi gerçekleştirilmiştir.

2021 yılının önce 6 ayında kestirmece 161 milyar liralık olan e-ticaret hacmi, 2022 yılının tıpkısı döneminde 348 bilyon liraya yükselmiştir… Lisanslı depoculuk sistemi ile tarım ürünlerini mıhlı ve modern koşullarda koruma altına aldık ve ekincilik ürünleri ticaretini elektronik ortama taşıdık. Bugüne kadar 166 lisanslı antrepo işletmesine hayatiyet izni verdik. Sonunda ülkemizin ekincilik ürünlerinde lisanslı ambarlama kapasitesini 8,7 milyon tona yükselttik.

PANDEMİNDE ESNAFA VERİLEN KREDİYİ ANLATTI

Pandemiden belde kötülük gören esnaf ve sanatkarlarımızı yüzde 50 ve yüzdelik 100 ürem tenzilatlı krediler ile desteklemeye devam ettik. 31 Teşrinievvel 2022 tarihi itibarıyla sene içerisinde kullandırılan nema indirimli kredilerin hep tutarı 56 milyar lirayı aşmıştır. Teşrinievvel ayında, Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından esnaf ve sanatkarlara yönelik yeni finansman imkanları kamuoyuna duyurulmuştur. Bu bağlamda, Halkbank’tan yüreklilik kullanıp takibe düşenlere 6 aya büyüklüğünde vurdumduymaz ödemesiz, 36 aya kadar vadeli, yüzde 4 faizli krediyle borçlarını arıtma imkanı sağlanmıştır. Antrparantez, esnaf ve sanatkarların Halkbank’tan kullandıkları kredilerin getiri oranları yüzdelik 7,5’e düşürülmüş, emniyet ense limitleri işletme kredileri amacıyla 500 bin liraya, yatırım kredileri amacıyla ise 1,5 milyon liraya yükseltilmiştir. Mavera yandan, dinç girişimcilerin faydalandığı kredilerin dip limiti 300 bin liraya yükseltilmiş, gailesiz girişimciler amacıyla yaş sınırı 35’e çıkarılmıştır.

453 BİN TÜKECİTİCİ YARGICI HEYETİNE REFERANS

Eylül sonu itibariyle tüketici yargici heyetlerine 453 bini aşkın müracaat işlenmiş olup, yapılan başvuruların yüzdelik 61’i e-mehabet üzerinden gerçekleştirilmiştir. Tıpkısı dönemde 441 bini aşkın başvuru sonuçlandırılmış ve tahminî 900 milyon lira tutarında maraza karara bağlanmıştır.

Balıkesir ve Nizip Gümrük Müdürlükleri 2022 yılında faaliyete eski olup, önümüzdeki süreçte Çukurova Havalimanı’nda açacağımız gümrük müdürlüğü ile sayımızı 167’ye yükselteceğiz.

E-eksiltme sistemi üzerinden 2022 yılının ilk 10 ayında 10 bini çok tenkis yapılarak 1 bilyon lirayı fazla elde edilmiştir. Bu misil ile geçen yılın tıpkı dönemine bakarak yüzde 122 artma sağlanmıştır.

Milli Tarama Sistemi Projesi (MİLTAR) kapsamında, evvel milli tarama sistemimizi Alsancak Limanı’nda faaliyete aldık. Akabinde, nısıf sabit ve aktif tarama sistemlerinin da yerel kendisine üretilmesi üzere çalışmalara başladık ve Savunma Endüstri Başkanlığı’mızla tıpkı iş birliği protokolü imzaladık. Ülkemiz, bu proje sebebiyle tarama sistemlerini paradigma kendisine üretebilen sınırlı sayıda ülkelerden biri olacaktır. Tarama Ağı Projemiz ile gümrük kapılarında taranan şalter ve konteynerlere ilgili X-Ray görüntülerini sentetik zekayı de kullanarak hem merkezde hem bile sahada eş zamanlı yerine tezelden analiz edebilen benzeri sistem kuracağız.

Bakanlığımız bünyesinde görev eden akaryakıt hususi ekibince bu yıl içerisinde hesaplı çalışmalarda, 4 milyar lira değerinde kazanç havadan ile 10 milyar teklik değerinde düzme fatura tayin ettik ve bin 262 ton geriden geriye akaryakıt ele geçirdik. Tıpkı zamanda, 7318 sınırlanmış Kanun sonrası aut mir yöntemiyle gerçekleştirilen suiistimallerin engellenmesine yönelik çalışmalar yürüterek 30 bilyon liradan fazla kamu zararının önüne geçtik.

“GÜRBULAK’TA BİR YILDA 1,5 TONA YAKIN METANFETAMİN ELE GEÇİRİLDİ”

Bu sene birlikte maden konu kaçakçılığıyla uğraş alanında rekor yakalamalara imza attık. Gürbulak Gümrük Kapısı’nda, biri 1 ton 18 kilo, diğeri 622 kilo kalkmak amacıyla ile tam zamanların yer erdemli miktarlı nakit metamfetamin yakalamalarını gerçekleştirdik. İstanbul Ambarlı Limanı’nda rekor yakalama kendisine tarihe geçen 2 ton 91 kilo captagon yakalamasının birlikte esasen İstanbul’bile 338 kilo, Cilvegözü Gümrük Kapısı’nda 404 kilo captagon ele geçirdik. Ayrıca, Esendere Gümrük Kapısı’nda 513 kilo beyaz zehir yakalayarak son zamanların arz faziletkâr miktarlı beyaz zehir yakalamasını yaptık. Mail zamanda Gürbulak Gümrük Kapısı’nda 285 kilosu beyaz doğmak için bütün 305 kilo uyuşturucu yakalaması gerçekleştirdik. Ticari kayıt yakalamalarımız kapsamında, 242,4 milyon teklik mesabesinde çaktırmadan elektronik aygıt ele geçirilmiştir. Benzer şekilde, serencam yılların tek seferde yapılan arz efdal miktarlı alkollü bade yakalamasına imza atarak Mersin’de toplanmış 86 bin 245 şişe alkollü içkiye ahali koyduk.

13,4 TITREM METAL ELE GEÇİRİLDİ

Diğer taraftan uyuşturucu, akaryakıt, esrar mamulleri ve alkollü şarap kaçakçılığı ilkin girmek amacıyla kaçakçılıkla mücadele kapsamında hesaplı operasyonlar neticesinde, 13,4 titrem metal, 31,9 titrem maden yapımında geçer kimyasal, 9 bin 410 ton akaryakıt, 2,4 milyon paket sigara, 21 milyon nüsha sigara kağıdı ve filtresi, 3,1 milyon nüsha elektronik sigara, 8 bin 237 titrem azık ve kısaca 26 bin adet tarihi yayın ele geçirdik. Vekillik kendisine, kaçakçılığa cebin ortaya koyduğumuz ödünsüz mücadeleye önümüzdeki dönemde birlikte kararlılıkla bitmeme edeceğiz.

Bakanlığımızın ilişik kuruluşu Helal Denklik Kurumu’na (ADALET), denklik başvurularının kabul edilmeye başlandığı Teşrinisani 2019’dan bugüne büyüklüğünde Türkiye dahil 23 değişik ülkeden 80 akreditasyon talebi gelmiştir. DOĞRULUK, bütün 27 akreditasyon kararı almış, denklik güvencesi kapsamındaki helal vesika sayısı 790’ı aşmıştır.

Ticaret Bakanlığı’mızın, sizlere arz olunan kasıt ve faaliyetleri doğrultusunda kullanılmak üzere 2023 yılı bütçesi, bütün 17 bilyon 124 milyon 310 bin TL’dir. Bu meblağın 13 bilyon 335 milyon 123 bin TL’si Ticaretin Düzenlenmesi, Geliştirilmesi ve Kolaylaştırılması Programı’na, 1 milyar 988 milyon 706 bin TL’si Yönetim ve Bindi Programı’na, 1 milyar 411 milyon 43 bin TL’si Pusat Dışı Ekonomiyle Savaşım Programı’na, 368 milyon 634 bin TL’si Tüketicinin Korunması, Yapıt ve Hizmetlerin Güvenliği ve Standardizasyonu Programı’na, 20 milyon 804 bin TL’si izlence dışı masarif namına  tahsis edilmiştir.

Antrparantez, ekonomik sınıflandırmaya göre Bakanlığımız 2023 yılı bütçe teklifinin 4 bilyon 592 milyon 150 bin TL’si personel giderlerine, 651 milyon 76 bin TL’si SGK kerem primi giderlerine, 662 milyon 768 bin TL’si servet ve hizmet çalım giderlerine, 720 milyon TL’si resülmal giderlerine, 32 milyon 300 bin TL’si resülmal transferleri tertibine, 10 milyar 466 milyon 16 bin TL’si ticari transferlere, yani iri ölçüde dış satımcı ve ticaret erbabımızın desteklenmesi ile ilişik giderlere tahsis edilmiştir.”