Sivas güvercini tescillenme uğrunda, sona yaklaşıldı
Sivas taklacı ve oyuncu güvercinin, soy tescil çalışmalarında sona yaklaşıldı
SİVAS – Sivas taklacı ve oyuncu güvercinin, ırk tescil çalışmalarında sona yaklaşıldı
Halk içerisinde ciddi şekilde yetiştiriciliği yapılmakta olan Sivas taklacı ve aktör güvercininin yetiştiricilerin özveren çabası sonucunda geçmişten günümüze kadar soy özellikleri bozulmadan geldiği düşünülüyor. Sivas’ta kâin yetiştiriciler güvercin türlerinin bilinmesi ve tescillenmesi üzere iri ceht sarfiyat ediyor. Yetiştiricilerin yapmış olduğu bu özveren çabanın bilimsel yerine denk bulması için genetik çalışmalarına başlayan selen adamları, Sivas taklacı ve aktör güvercini ırkının tescillenmesi için serencam aşamaya geldi. Binlerce güvercin üzerinde iş işleyen selen adamları Sivas güvercininin yapı bilimsel ve anatomik analizlerini bitirdi. Genetik analizlerinin devam ettiği Sivas güvercini, deneylerin bitmesinin peşi sıra T.C. Tarım ve Orman Bakanlığının, Irk Tescil Komisyonuna başvurularak literatüre kazandırılacak.
“Gen havuzunun korunarak günümüze kadar geldiğini düşünüyoruz”
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Haber Fakültesi, Biyokimya Bölümü, Akademisyen Doç. Dr. Taner Daştan, Sivas güvercininin jen havuzunun korunarak günümüze büyüklüğünde geldiğini düşündüklerine değindi. Güvercinlerin insanlık tarihinde çokça eski zamanlardan itibaren yer edindiğini belirterek, “Güvercinler tarihi kayıtlarda önce yerine dini figür yerine görülmekte, sonraları evcilleştirildiği ahit caize kaynağı namına kullanılabildikleri karşımıza çıkıyor, henüz sonraları savaşlarda misil güvercini yerine kullanılmışlar, günümüzde ise barışın sembolü adına görülmektedirler. Güvercinler dünya genelinde çokça serbest coğrafyalarda kâin tıpkı efsanevi kendisine karşımıza çıkıyor. Sivas, Mardin ve Şanlıurfa’bile taklacı yerine adlandırılan güvercin yetiştiricilerin arı verili çalışmaları sonucunda gen havuzunun korunarak günümüze kadar geldiğini düşünüyoruz. Yetiştiricilerin sıcakkanlılık duyarak yapmış oldukları, bu özveren çalışmanın, bilimsel namına bile gün yüzüne çıkarılması ve bilimsel tıpkı karşılığının olması için böyle aynı çalışmanın içerisine girdik. Eski dönemleri incelediğimiz devir Sivas’ta her iki evden birinde güvercin beslendiğini görüyoruz. Bugünde o ekin bazı güvercin severler vasıtasıyla bibi muhafaza ediliyor ve bu muhafazalar sonucunda güvercinlerin kalıtım bilimi ve ırk özelliklerinin korunarak geldiğini vurgulayabiliriz, bizlerde fen insanları adına bu biyoçeşitlilik mirasının selen literatürüne girmesini istiyoruz. Bu çalışmaları yaparken bizlere verdikleri destekten ve gösterdikleri güvenden kontekst, Sivas Cumhuriyet Altını Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bilici Baht hocamıza çokça teşekkür ederiz ” şeklinde konuştu.
“Şuanda genetik analizlerini yapıyoruz”
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Selen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Moleküler Biyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doc. Dr. Bağlılık Durna Daştan, Sivas Güvercini örneklerinde genetik analiz yaptıklarını belirterek, “Biz, Sivas ilinde taklacı ve aktör güvercin ırkının soy tescili yapılması üstünde çalışmalar yapıyoruz. İnanıyoruz ki Sivas ilinin sahip olduğu dirim bilimsel çeşitliliklerden, genetik zenginliklerden birisi de Sivas taklacı ve aktör güvercin ırkıdır. Bugüne büyüklüğünde rastgele morfolojik ve genetik faaliyet yürütülmemiştir ve soy tescili yapılmamıştır. Bizlerin 3 yıldır yürüttüğümüz çalışmamızla alay malay bu ırkın kül morfolojik varyasyonlarını, nicel üst ölçüm değerlerini, angıç uzunluğu, telek uzunluğu ve boy uzunluğu vb. kabilinden tamam yapı bilimsel anatomik değerlerini inceledik, uçuş performansı, gürültülü özellikleri kabil niteliklerini araştırdık. Şu dakika genetik incelemelere devam etmekteyiz. Bizlere sağladığı desteklerinden kontekst, Sivas Cumhuriyet Altını Üniversitesi Rektörümüz Prof. Dr. Bilici Yıldız hocamıza haddinden fazla teşekkürname ederiz ” dedi.
Binlerce güvercin üstünde çalışma yapıldı
Daştan, binlerce güvercin üstünde iş yaptıklarını söyleyerek, “Binlerce güvercin üzerinden mesai yürüttük ve morfolojik çalışmalarımızı bitirdik ve istatistiklerimizi ortaya koyduk. Şuanda genetik analizlerini yapıyoruz. Genetik analiz yaparken DNA ve RNA materyalleriyle çalışmamız gerekir. Nedeniyle beherglas güvercinden DNA yahut RNA metaryallerini izole edebileceğimiz numuneler topluyoruz” şeklinde konuştu.
“Değişik ırklarla birlikte kıyas yaparak farklılıklarının ortaya konmasını istiyoruz”
Daştan, “Biz genelde güvercinlerden tüy numuneleri aldık ve kalıtım bilimi analizleri yaparken bu tüy numunelerinden saflaştırdığımız genetik materyalleri kullandık. Tüy numuneleri ile çalışmamızın sebebi, efsanevi refahı çalışmalarına uygun olacak şekilde, güvercinlere her elem vermeden en kıytırık şekilde realizasyon edilebilir olması ve güvercinlerde tüy değiştirmeler sırasında sürekli alttan eskimemiş tüylerin gelmesi ile yenilenebilir aynı materyal olmasıdır. Bu şekilde hayvanlara eziyet yahut yara vermesi bahis konusu değildir. Bu durumda da güvercin yetiştiricileri bile haddinden fazla memnun olurlar ve güvercinlerine tıpkısı engel gelmediği süresince içten çalışmamıza destek sağlamışlardır. Güvercin tüylerinin dip kısımlarından rahatlıkla DNA’larını saflaştırabiliyoruz. DNA izolasyonundan sonraki aşamalarda, laboratuvar koşullarında türlü güvercin genlerinin polimorfizimlerinin araştırılması üzerine türlü elektroforetik yöntemler, spektrofotometrik yöntemler kullanılarak analizlerimizi devam ettirdik. Bir Nice mikrosatellit jen bölgelerinin, mitokondriyal ve nükleer DNA polimorfizmlerinin değerlendirilmesini ve güvercinlerin uçuş performanslarıyla ilişik olan genlerin analizlerini yapmayı akıllıca gördük. Hemen Sivas taklacı güvercin ırkı değil benzeri zamanda da diğer ırklarla dahi mukayese yaparak farklılıklarının ortaya konmasını istiyoruz. Deneylerimizi bitirdikten bilahare kim aşamada T.C. Tarım ve Orman Bakanlığının, Irk Tescil Komisyonuna başvurarak Sivas taklacı ve oyuncu güvercinin kalıtım bilimi benzeri şımarıklık ve coğrafi tıpkısı bel kendisine literatüre kazandırılmasına çalışacağız” diyerek konuştu.
